134

443

TBB Dergisi 2018 (134)

Vehbi Umut ERKAN

Ancak TMK md. 194/II ve TBK md. 349/II uyarınca, kocanın rızasının

alınmasının mümkün olmadığı (alınamadığı) veya kocanın haklı bir

nedene dayanmaksızın rıza vermekten kaçındığı durumlarda kadın,

hakimin bu konuda müdahalesini isteyebilir.

Diğer taraftan aile konutuyla ilgili olarak getirilen söz konusu kı-

sıtlama sadece kadının değil, aynı zamanda kocanın yapacağı hukuki

işlemlere de ilişkindir. Bu itibarla TMK md. 194 ve TBK md. 349 hü-

kümleri, kocanın aile konutuyla ilgili yapacağı hukuki işlemler bakı-

mından kadını koruyucu niteliktedir. Buna göre aile konutunun mali-

ki olan kocanın, kadının rızasını almadan aile konutu üzerinde yaptığı

tasarruf işlemleri, rıza alınmadıkça geçersiz olur ve tapu sicilinde ya-

pılan tescil yolsuz hale gelir.

Benzer şekilde, aile konutu koca tarafın-

dan kira sözleşmesi akdedilerek sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olma-

yan kadın, TMK md. 194/IV ve TBK md. 349/III uyarınca, kiralayana

yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı haline gelir. Bu durumda kadın

ve koca kira sözleşmesinden doğacak borçlardan müteselsilen sorum-

lu olur (TMK md. 194/IV).

V. EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI

Evlilik birliği içerisinde eşlerden biri evlilik birliğinden doğan yü-

kümlülüklerini yerine getirmediği takdirde, diğer eşin sahip olduğu

hukuki imkânlar, TMK md. 195 vd. hükümlerinde düzenlenmekte-

dir. Bu itibarla eşlerden her biri, evlilik birliğinin korunması amacıyla

hâkimin müdahalesini talep edebilir. Talep üzerine hakim, evlilik bir-

liğini koruyucu bir takım önlemlere karar verir. Evlilik birliğini koru-

yucu önlemler, TMK md. 195 ve devamı ile Türk Medeni Kanunu’nun

aile hukuku kitabının diğer maddelerinde düzenlenmektedir. Haki-

Şıpka, Sempozyum, s. 628; Lale Sirmen, Eşya Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2016, s.

214. Bu durumda iyiniyetli üçüncü kişilerin tapu siciline güvenerek ayni hak ka-

zanımlarının engellenmesi amacıyla TMK md. 194/III’te şerh imkânı getirilmiştir.

Türk Medeni Kanunu md. 194/III uyarınca, aile konutu olarak özgülenen taşın-

maz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne aile konutu şerhinin verilmesini

tapu müdürlüğünden isteyebilir. Bu durumda verilecek olan şerh tasarruf kısıt-

laması şerhi olup, açıklayıcı niteliğe sahiptir (Sirmen, s. 215; Gümüş, s. 64; Dural/

Öğüz/ Gümüş, s. 170; Kemal Oğuzman/Özer Seliçi/Saibe Oktay-Özdemir, Eşya

Hukuku, 20. Bası, İstanbul 2017, s. 255 N. 1057; Aksi yönde Kılıçoğlu, Yenilikler, s.

57 vd.).