134

440

Türk Medeni Kanunu’nda Evlilik Birliği İçerisinde Kadının Ekonomik ve Sosyal Hakları

müdahalesini isteyebileceği gibi, söz konusu sebebe dayanarak TMK

md. 197/I’e göre ayrı yaşayabilir veya boşanma davası da açabilir.

Diğer taraftan, TMK md. 192’de eşlerin meslek ve iş seçiminde

serbest olduğu düzenlenmekte, ancak eşlerin meslek ve iş seçimin-

de anlaşmazlığa düşmeleri durumunda ne olacağından bahsedilme-

mektedir. Bu durumda doktrinde, kanaatimizce haklı olarak, eşlerin

TMK md. 195 uyarınca hâkimin müdahalesini isteyebilecekleri kabul

edilmektedir.

Bu durumda hakim, TMK md. 195/II uyarınca, eşleri

uyarabilir, uzlaştırabilir veya eşlerin ortak rızası ile uzman kişilerin

yardımına başvurabilir.

IV. KADININ AİLE KONUTU İLE İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLERİ

Türk Medeni Kanunu md. 193’te (ZGB Art. 168), kanunda aksine

bir hüküm bulunmadıkça, eşlerden her birinin birbiriyle veya üçün-

cü kişilerle her türlü hukuki işlemi yapabilecekleri düzenlenmektedir.

Bu hüküm uyarınca kadın, kocasıyla veya üçüncü kişilerle, kocasının

izni veya onayını almadan her türlü hukuki işlemde bulunabilecek-

tir. Böylelikle kadın, hukuki işlem ehliyeti bakımından kocasıyla eşit

konumdadır. Nitekim madde gerekçesinde bu durum,

“Eşler arasında

kabul edilen eşitlik prensibi uyarınca, kadının bazı hukuki işlemler için ha-

kimden izin almasına gerek görülmediği gibi eşler arasında cebri icra yasa-

ğı ve istisnaları muhafaza etmeye de gerek görülmemiştir.”

şeklinde ifade

edilmektedir.

Bu itibarla kadının hukuki işlemlerinde kural, hukuki

işlem serbestisi; istisna, eşin (kocanın) rızasına bağlı hukuki işlemler-

dir. Buna göre, kanunda aksine bir hüküm bulunduğu durumlarda

(Örneğin TMK md. 194, TMK md. 199, TMK md. 223/II veya TBK md.

349) kadınının (veya kocanın) hukuki işlem yapabilme serbestisi sınır-

“Dava, boşanma istemine ilişkindir. Davalı-davacı kadının evlilik yaşamı ile bağ-

daşmayan şekilde eşinin karşı çıkmasına rağmen gazinolarda konsomatris olarak

çalıştığı ve bu sebeple evlilik birliğinin huzur ve yararının bozulduğunun davacı

koca tarafından kanıtlandığı anlaşılmaktadır…”, (Yargıtay 2. HD. T. 28.03.2013

E. 4708/ K. 8647,

adresinden erişilmiştir. Erişim tarihi:

14.04.2017); Hausheer/Reusser/Geiser, ZGB Art. 163 N. 7; Hasenböhler/Opel,

ZGB Art. 167 N. 9; Dural/Öğüz/Gümüş, s. 163; Kılıçoğlu, Aile Hukuku, s. 183.

Hasenböhler/Opel, ZGB Art. 167 N. 15; Bräm/Hasenböhler, ZGB Art. 167 N. 27

vd.; Öztan, s. 288; Dural/Öğüz/Gümüş, s. 162-163.

Bkz. T.C. Adalet Bakanlığı Türk Medeni Kanunu Tasarısı ve Türk Medeni

Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Tasarısı, s. 331.