120 / 497
119
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Kamile TÜRKOĞLU ÜSTÜN
ilişkin kanun
114
(Bundesgleichstellungsgesetz- BGleiG) önceki kanun-
ları yenilemiş ve kadınların iş hayatındaki yerini sağlamlaştırmıştır.
Kanun, kamu ve özel sektörde kadının birçok yönden dezavantajla-
rını kaldırmaya ve iş ve aile hayatını uyumlaştırma yönelik kapsamlı
birçok düzenleme içermektedir. Oldukça ayrıntılı hükümler içeren bu
kanun, kadın-erkek eşitliğine ilişkin birçok konuya değinmektedir.
Kanun, federal mahkemeler dahil olmak üzere kamu hukuku kuralları
uygulanan tüm kamu kurumlarına yöneliktir.
Kanun, öncelikle herhangi bir cinsin az temsil edildiği iş alanla-
rında cins eşitliğini sağlamaya yönelik önlemler alınmasını öngörmek-
tedir. Kanuna göre, işe alım ilanları herhangi bir cinsiyete işaret et-
memelidir; ancak bir cinsin az temsil edildiği alanda o cinsin sayısını
arttırmaya yönelik ilan yapılması mümkündür (m. 6). İş görüşmele-
rinde adaylara medeni hal durumu, mevcut veya planlanan hamilelik,
var olan veya planlanan aile ve bakım yükümlülükleri hakkında soru-
lar sorulması yasaktır (m.7). Kanuna göre işe kabul jürileri, eşit sayıda
kadın ve erkekten oluşacaktır (m. 7/3).
Kanun, kadınlara az temsil edildikleri iş alanlarında kota konma-
sını öngörmüştür. Almanya’da iş yaşamında kadın erkek eşitliğinin
gerçekleşmesi için yıllardır belli bir bilinç oluşturulmaya çalışılsa da
eşitliğin gerektiği gibi hayata geçmesinde “
kota
” uygulamasının çok
daha somut bir adım olduğu düşünülmüştür. Kadınların belli bir iş
alanında az temsil edilmesi halinde, rakip erkek meslektaşlarıyla aynı
niteliklere sahip kadınlara eğitim, işe alınma ve terfilerde öncelik ta-
nınabilecektir. Bu kural özellikle kamu görevlileri ve seçimle göreve
gelmeyen hakimler için geçerlidir (m. 8). Kanun, öncelik tanınacak ka-
dınların işin gereklerine uygun eğitim, yetenek ve özelliklere göre be-
lirlenmesini öngörmektedir. Kadının ailevi sebeplerle işe ne kadar ara
vereceği, toplam çalışma süreleri ve eşinin maddi geliri dikkate alın-
mayacaktır (m. 9). Alman Anayasa Mahkemesi de AAD içtihatlarıyla
uyumlu olarak, adayın niteliğinden bağımsız bir kota uygulamasına
izin vermemektedir. Mahkemeye göre kotalar, kadının dezavantajlı
konumunu dengeleyici ve kısa süreli olmalıdır.
114
Gesetz für die gleichberechtigte Teilhabe von Frauen und Männern an Führung-
spositionen in der Privatwirtschaft und im Öffentlichen Dienst (Federal Act on
Gender Equality), 24.04.2015.