TBB Dergisi Özel Sayı

119 / 497

118 Kamu Hizmetine Girişte ve Yükselmede Kadınlara Pozitif Ayrımcılık Yapılması ...
b) Almanya
Almanya Federal Cumhuriyeti’nde (Almanya) toplumsal cinsiyet
eşitliğinin sağlanmasına ilişkin somut adımlar atılması ihtiyacı oluştu-
ğunda ilk olarak pozitif ayrımcılık uygulamalarına Anayasal dayanak
kazandırılmıştır. Alman Anayasasının 3’üncü maddesindeki herkesin
kanun önünde eşit olduğu kuralına, kadın ve erkeklerin eşit haklara
sahip olduğu, devletin kadın ve erkek eşitliğini gerçekleştireceği ve
mevcut eşitsizliği gidereceği kuralları eklenmiştir. Bu ek düzenlemeler
ile devletin fiilen sosyal alanda kadın-erkek eşitliğini sağlamayı amaç-
ladığı ve bu kapsamda çok geniş bir hareket alanına sahip olduğu gö-
rülmektedir.110 Bu düzenlemenin aynı zamanda kadın kotalarına işaret
ettiği kabul edilmektedir.111
Almanya’da, Anayasanın öngördüğü kadın erkek eşitliğinin tam
olarak hayata geçirilebilmesi için önce ilk kez 1994 yılında Federal
Organlarda Rol Dağılımına İlişkin Kanun (Bundesgremienbesetzung-
sgesetz -BGremBG) yürürlüğe girmiş; ancak bu kanunun kadın erkek
eşitliğini somut olarak hayata geçirmekte yetersiz kaldığı gerekçesiyle
2001 yılında “Kadın Erkek Eşitliğini Gerçekleştirme Kanunu” (BGle-
ichG) çıkarılmıştır. Kadının önünü kesen engelleri kaldırarak kadın-
erkek eşitliğini sağlamayı amaçlayan bu kanun, kadınların az temsil
edildiği alanlarda; işe girmede, yükselmede, hizmet içi eğitimde, iş
görüşmesinde ve seçim komisyonunda kadın kotaları konmasını ve
ayrıca iş ve aile yaşantısının uyumlaştırılmasına ilişkin hükümler içer-
mekteydi.112 Ancak bu kanun da beklenen amacı tam olarak gerçekleş-
tirmemiş ve daha güçlü düzenlemelere ihtiyaç olduğu anlaşılmıştır.113
Almanya’da 2015 yılında yürürlüğe giren kadın ve erkeğin özel
sektörde ve kamu hizmetinde yönetici pozisyonlarda eşit katılımına
110 Hâkim görüşe Alman Anayasası›ndaki bu hüküm temel haklarla ilgilidir ve kanu-
ni düzenlemeye konu olmalıdır, Maunz, Dürig, Langenfeld, Rn. 101.
111 Maunz, Dürig, Langenfeld, Rn. 89; Koch, s. 66.
112 Franke Bernhard, “Das Gesetz zur Durchsetzung der Gleichstellung von Frauen
und Männern”, NVwZ, 2002, 779.
113 Bu kanunların beklenen sonucu vermediğine ilişkin bir makale “Warum Faruen
so selten geeingnet sind”, 8 Temmuz 2014,
re/oeffentlicher-dienst-warum-frauen-so-selten-geeignet-sind-1.2036202; Gleich-
stellung von Frauen und Männern in der Bundesverwaltung und in den Gerichten
des Bundes, Bundesministeriun für Familie, Senioren, Frauen und Jugend, 2015.