32 / 497
31
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Ali İbrahim AKKUTAY
feminizmin her iki eksende de etkisinin olduğu göz önünde bulundu-
rulduğunda söz konusu paradoksun bir çatışma yaratmadığı, yalnızca
insan hakları hukuku çerçevesinde yorumlanması gereken bir gerçeği
doktrinin dikkatine sunduğu görülmektedir.
Feminizm uluslararası hukukta bir etki yaratmak peşindedir.
Amacı kadının, kadın olarak ele alınması ve ikinci planda tutulma-
sının engellenmesidir.
35
Feminizm, uluslararası hukuktaki hukuka
aykırılıkların ortadan kaldırılması ve karar mercilerinin uygulama-
larının yeni bir uluslararası hukuk yaratılarak değiştirilmesi peşinde
değildir.
36
Amacı mevcut insan hakları hukukunun uygulanmasında
çok çeşitli tecrübelerle ortaya çıkmış, kadınların yaşamlarına etki eden
çeşitli faktörlerin dikkate alarak ulusal uygulamalardaki insan hakla-
rı hukuku ihlallerini engellemektedir. Söz konusu bakış açısı yeni bir
hukuk yaratmamaktadır.
37
Feminizm, insan hakları hukuku özelinde
uluslararası hukuka katkıda bulunma amacındadır. Bu katkıyı kadının
haklarını esas alarak gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Dolayısıyla
buradaki amaç yeni bir uluslararası hukukun kadınlar için yaratılması
değil, mevcut norm ve kuralların kadınlar dikkate alarak yorumlan-
ması ve ihtiyaç duyulan düzenlemelerin hayata geçirilmesidir.
Security], 30 September 2009, S/RES/1888 (2009). UN Security Council,
Security
Council Resolution 1889 [Women and Peace and Security], 5 October 2009, S/
RES/1889 (2009). UN Security Council, Security Council Resolution 1960 [Women
and Peace and Security], 16 December 2010, S/RES/1960 (2010). UN Security Co-
uncil, Security Council Resolution 2106 [Women and Peace and Security], 24 June
2013, S/RES/2106 (2013). UN Security Council, Security Council Resolution 2122
[Women and Peace and Security], 18 October 2013, S/RES/2122 (2013). UN Secu-
rity Council,
Security Council Resolution 2242 [Women and Peace and Security],
13 October 2015, S/RES/2242 (2015).
35
Başta BM sistemi içerisinde oluşturulan uluslararası antlaşmalar olmak üzere
temel hak ve özgürlükleri ilgilendiren bölgesel ve evrensel nitelikli uluslararası
antlaşmaların kadınlar bakımından etkin sonuçlar yaratması ancak feminist teo-
rilerin anlaşılmasıyla mümkündür. Bu durum hem BM’nin ve diğer uluslararası
örgütlerin benimseyecekleri politikalara yön verilmesini hem de mevcut düzen-
lemelerin kadınların haklarını korumaya hizmet edecek şekilde yorumlanmasını
sağlayacaktır. (Bkz. R. Christopher Preston and Ronald Z. Ahrens, “United Na-
tions Convention Documents in Light of Feminist Theory”,
Michigan Journal of
Gender and Law
, Vol. 8(1), 2001, s. 26.)
36
Feminist yaklaşımın ancak insan haklarına ilişkin ilgili uluslararası antlaşmala-
rın içeriklerinin yeniden düzenlenmesiyle mümkün olduğunu savunan görüş için
bkz. Karen Engle, “International Human Rights and Feminism: When Discourses
Meet”,
Michigan Journal of International Law
, Vol. 13(3), 1992, s. 584 vd.
37
Hilary Charlesworth, “Feminist Methods in International Law”, Studies in Trans-
national Legal Policy, Vol. 36, 2004, s. 181.