TBB Dergisi Özel Sayı

357

TBB Dergisi 2017 (özel sayı)

Gül AKYILMAZ

fe Ümmü Gülsüm’ün arzuhali üzerine babasından intikal eden taşın-

mazların tek varisi olmasına rağmen mütegallibeden bazı kimselerin

hilâf-ı şer olarak bu malları zulümle zorla zapt ettikleri, on dört sene-

den beri bu taşınmazların kiralarına el koydukları, durumu soruştur-

mak üzere tayin olunan mübaşirlerin mütegallibe ile işbirliği yaparak

Ümmü Gülsüm’ün hakkının iadesini engelledikleri anlaşıldığından

derhal gereğinin yapılarak yıllık 240 kuruştan 3860 kuruş kira bedeli-

nin ödenmesi, mallarının iadesi ve yapılanların İstanbul’a bildirilmesi

emredilmiştir.

Bahsetmek istediğimiz ikinci belge ise 20 Temmuz 1914 tarihin-

de Fevziye Gilanî’nin kendi imzasıyla Şam’dan Dâhiliye Nezaretine

telgrafla gönderdiği arzuhalidir. Arzuhalde Fevziye Gilanî Şam’da

yaşayan babası Gilanizade Farisi Efendi’nin ölümünden sonra erkek

kardeşleriyle aynı evde yaşamaya devam ettiğini, ırsen mirasla intikal

eden arazi ve emlâki paylaşmayarak müşterek olarak tasarruf etme

konusunda anlaştıklarını ve erkek kardeşlerinin bu malları idare etti-

ğini ifade etmiştir. Ancak Fevziye erkek kardeşlerinden gördüğü zu-

lüme dayanamayınca vilâyet makamının emri ile üç sene önce ayrı bir

eve taşınmaya mecbur kalmıştır. Bu süre içinde erkek kardeşleri arazi

ve emlâk gelirlerinden hissesine düşen payı da gasp edip, ödememiş-

ler sefalet içinde kalan Fevziye devlet makamlarından yardım istemek

zorunda kalmıştır. Fevziye önce hakkını mahkemede aramış, hakkının

gasbedildiği yargılama sonucu tesbit edilmesine rağmen başta Duma

kazası kaymakamlığı olmak üzere yetkilliler tarafından dikkate alın-

mayıp, hakları korunmadığı için son çare olarak Dâhiliye Nezareti’ne

yazdığı dilekçe ile adaletin gerçekleşmesini, mağduriyet ve sefaletinin

giderilmesini istemiştir. Şikâyet dilekçesindeki terminolji ve uslup ilk

örneğimizden oldukça farklıdır.

“Şam’dan Dersaadete Telgraf

Dahiliye Nezaret-i Celilesine,

Şam vücuhundan pederim Gilanizade Farsi Efendi’nin bundan

evvel vefatına mebni biraderlerim ile bir hanede sakin olup ırsen uh-

demize intikal eden arazi ve emlak beynimizde meşa’ olmakla bira-

derlerim tarafından idare edilmekte idi. Ancak biraderlerimden gör-

BOA, Fon Kodu: C.ADL, Tarih: 24/N/1190, Dosya No: 79, Gömlek No: 4783.