484 / 497
483
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Fatma Süzgün ŞAHİN
Dördüncü metod,
feminist deneysel araştırma metodu
dur. Bura-
da asıl olan kadın deneyimlerinin sahada öğrenilmesidir, diyebiliriz.
Deneyim, genellikle kişisel deneyimle, belirli bir durumdaki kadının
duygularıyla, ortamla eşleştirilir. Deneyim başlangıç noktası olarak
hem sosyal zorunlulukla hem de öznel yoğunlaşmayla gerçek hayatı
almak anlamına gelmektedir.
22
Deneysel araştırmalara ilginç bir örnek
vermek gerekirse,
Liz Stanley
ve
Sue Wise
, kişisel saldırı duygusuyla
başa çıkmanın bir yolu olarak oluşturulan lezbiyen destek grupları için
toplumsal reklâmlarda telefon numaralarının kullanılmasından sonra
müstehcen telefon konuşmalarına maruz kalmışlardır. Bundan sonra
müstehcen
telefon konuşmaları çalışması düşüncesini oluşturmuşlar-
dır. Erkeklerle yaptıkları müstehcen telefon konuşmaları aracılığıyla,
birçok deneyim elde etmişlerdir ve
erkekliğe dair bilmedikleri şeyleri
keşfetmişlerdir. Erkek konuşmacılara karşı duydukları antipatiyi daha
fazla kontrol edemeyecekleri zaman da, çalışmayı bitirmeye karar ver-
mişlerdir.
23
Feminist çapraz kültürel araştırma
, beşinci metottur. Kadınla-
rın hayat deneyimlerinin, daha deneysel ve karşılaştırmalı kültürel
sorgulamaları olmalıdır. Diğer bir deyişle, eğer bakış açısının iskeleti
beyaz, orta sınıf, profesyonel kadınlara uygulanıyorsa, kadınların psi-
kolojisinden, antropolojisinden, sosyolojisinden söz edilemez. Çapraz
kültürel malzemenin erkek yöneliminin üstesinden gelmeye çalışmak,
toplumda farklı gruplarda çalışmayı gerektirmektedir.
24
Bir diğeri,
feminist sözlü tarih
tir. Kadınların tarihinin araştırıl-
ması, tarihin kadınlar açısından yeniden yazımını gerektirmektedir.
Kadınların tarihsel aktörler olarak vurgulanması, yalnızca feminist
bilinç için önemli değildir aynı zamanda bütün genel tarihlerin sor-
gulanması sonucunu doğurmaktaydı.
25
Tarih, kişinin kendisini bilme-
Research”, in: Theories of Women Studies, edit. Gloria Bowles, / Renate Duelli
Klein, , Routledge, 1989, London, s. 158 – 159.
22
Maria Mies, “Women ‘s Research or Feminist Research?”, Beyond Methodology,
edited by Margaret Mary Fonow /Judith A Cook, Indiana University Press, 1991,
America s. 66.
23
Liz Stanley, Sue Wise, Breaking Out: Feminist Consciousness and Feminist Rese-
arch, Routledge & K. Paul, 1983.
24
Reinharz, a.g.e., s.109.
25
Ayşe Durakbaşa, “Feminist Tarih Yazımı Üzerine Notlar”, Kadın Araştırmaların-
da Yöntem, der. Serpil Çakır/ Necla Akgökçe, Sel Yayıncılık, 1995, İstanbul, s. 217.