486 / 497
485
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Fatma Süzgün ŞAHİN
örneğin, ailede kadının kullanılmasına uygulanabilmektedir. Eylem
araştırmasının iki önemli türü olan katılımcı ve işbirlikçi eylem araş-
tırmasında, üzerlerinde araştırma yapılan insanlar çalışma biçimi ve
veri analizi hakkında kararlar verebilmektedirler. Bu model, sosyal ve
bireysel değişim yaratmak için araştırmada yer alan insanların rolleri
değiştirilerek tasarlanmıştır. Rollerin önemsiz bir değişimiyle, model
sınırlanabilmekte veya genişletilebilmektedir, böylece tüm katılımcı-
lar, araştırmacı rolüne dâhil edilmektedir. Feminist katılımcı araştır-
mada, araştırmacı ve üzerinde araştırma yapılanlar arasındaki ayrım
kaybolmaktadır.
29
Bu tarz araştırmalarda araştırmacı, çalışma alanının
üyelerini çalışmanın oluşturulmasına katkı sunmaya davet etmekte-
dir. Eşitlikçi bir ilişkinin gerçekleşmesi için, araştırmacı kontrolü bı-
rakmakta, açıklık yaklaşımına, ortak açıklamaya, karşılıklılığa ve riski
paylaşmaya yanaşmaktadır. Katılımcılar pasif özneler olarak işlev gör-
mektense, fikir üretmektedirler.
30
3. Feminist Hukuk Teorisinde Metodoloji
31
Sosyal bilimlerin ürettiği bilginin doğruluğuna ilişkin iddialar
doğa bilimlerinden sert, çeşitli ve birbirinden oldukça uzak okulların
ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sosyal bilimler, öncelikle doğa bi-
limlerinin metodolojisine özenmiş ve sonrasında kendi özgün meto-
dolojilerinin kurulması aşamasına geçilmiştir. Doğa bilimlerine oranla
sosyal bilimlerde üretilen bilginin araştırmacının şahsına ve seçilen
metotlara bağlılığı sebebiyle sosyal bilimlerde belirli bir metodoloji
üzerinde uzlaşmak olanaklı görünmemektedir.
32
Konu hukuka geldiğinde daha da çetinleşir. Hukukun bir bilim
olup olmadığı üzerine gerek hukukçular arasında gerekse diğer bilim
insanları arasında zaman zaman anlamsız bir tartışma da yaşanır. Hu-
kuku bir bilim olarak kabul etmek zor da olsa, eğer kabul edersek, bir
29
Reinharz, a.g.e., s. 181
30
Reinharz, a.g.e., s. 184, 181.
31
Belirtmek gerekir ki, hukuk metodolojisi son derece önemli ve özellikli bir ko-
nudur. Bu konuya dair tartışmaları bu makale içinde kapsamlı olarak ele almak
mümkün değildir. Bu alandaki tartışmalara dair detaylı bilgi için bkz. Uzun, Er-
tuğrul, Hukuk Metodolojisinin Sorunları, Nora Yayınları, İstanbul, 2016; Yasemin
Işıktaç, Sevtap Metin, Hukuk Metodolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2016.
32
Ertuğrul Uzun, Hukuk Metodolojisinin Sorunları, Nora Yayınları, İstanbul, 2016,
s. 31.