485 / 497
484
Feminist Hukuk Teorisinde Metodoloji
si için gereklidir. Kişinin hem kendisini başkalarından ayıran hem de
kendisini o kişi yapan şeyleri bilmesi için önemlidir. Kişinin kendisi-
ni başkalarından ayıran şeyleri bilmesi unsuru, bilmenin içine girdi-
ği zaman bir karşılaştırma unsuru da belirmektedir. Bu karşılaştırma
“ben” ile “öteki” arasında gerçekleşmektedir. Ben ve öteki her zaman
ayrı bedenler olmak zorunluluğunda değildir. Nietzsche’ye göre, bu
kişinin kendi benliğinde gerçekleşebilir. Kişinin “bugün olduğu kişi”
ile “olmaya çalıştığı kişi” arasındaki mesafe, kendine ilişkin farkında-
lık, kendiliğin oluşturulması ve geliştirilmesi için gereklidir. Kendini
bilmek, başkalarını bilmek ve yorumlayabilmenin de koşuludur. Bu
durumu tanımlayacak en güzel ifade, bu halin bir çift yönlü bir ok ol-
duğunu belirtmektir. Başkalarını bilmek ve yorumlayabilmek de ken-
dini bilmenin ön koşuludur. Siyasete, hukuka ve topluma ilişkin teori
yapmak da, kişinin kendine ilişkin yorumları temelinde başkalarını
yorumlayabilmesi anlamına gelmektedir. Yorumsal bir çerçeve oluştu-
rabilmek, kavrayışın sağlanması için zorunlu bir süreçtir. Yorumlama
sürecine dâhil edilen çerçeve ise “ne görüldüğünü” yani neyin önemli
olduğunu ve asıl olarak neyin kaydetmeye değer bulunduğunu belir-
lemektedir. Bir olguya ilişkin insan algısı, salt olguların kendileri tara-
fından değil, aynı zamanda insan zihni, bireysel bilinç ve kavrayışla
belirlenmektedir.
26
Yedinci metod,
feminist içerik analizi
olmaktadır. Sekizinci me-
tod,
feminist vaka çalışması
dır. Vakaların analizi, sırasında hangi hu-
kuki metodun seçileceği önem taşımaktadır. Seçimde, teamüller, yasal
yoruma yaklaşım etkili olmaktadır. Vaka analizlerinde kadın hakları
vurgusu önem taşımaktadır.
27
Sonuncu metod,
feminist eylem araştırması
dır. Eylem ve bilimin
kaynaşması son yüzyılın feminist bilincinin çıkarılmasında temel oluş-
turmuştur. Feminist eylem araştırması, sosyal ve bireysel değişime
yönelmelidir; çünkü feminizm statükonun reddedilmesidir.
28
Femi-
nist eylem araştırması, insanların tercihlerinin çok geniş bir alanına ve
26
Fatmagül Berktay, Tarihin Cinsiyeti, Metis Yayınları, 1. Basım, Eylül 2003, İstan-
bul, s. 7-8
27
Mary Jane Mossman, “Feminism and Legal Method: The Difference It Makes”,
in: Feminist Legal Theory, edited by, D. Kelly Weisberg, Temple Unıversıty Pres,
1993, Philadephia, s.548
28
Reinharz, a.g.e., s. 175.