51 / 497
50
Kadının Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmeler ve Türkiye’nin Konumu
rek, böylesi cinsiyete dayalı bir ayrımı ortadan kaldırma talebinin so-
mut bir ifadesi olarak ortaya çıkmıştır. Başka bir ifadeyle, Sözleşmenin
çıkış noktası soyut bir eşitlik anlayışı değil, somut olarak ayrımcılıktır;
bir başka deyişle, yasalarda ve yaşamda kadınlara karşı var olan ay-
rımcılıkların kaldırılmasıdır.
10
Sözleşme, kadına yönelik gerçekleşen
her türlü ayrımcılığın, yalnızca kadınlara zarar verici nitelikte değil,
tüm bir toplumun gelişim sürecini sekteye uğratıcı nitelikte olduğunu
kabul etmektedir.
11
Kadın haklarının evrensel niteliği ve bu hakların ‘birey olarak’ her
kadına tanınması gerekliliği CEDAW’da dile getirilen temel ilkelerdir.
CEDAW’da özellikle altı çizilen husus, kadınların insan haklarının
dünyanın her köşesinde, her toplumda/kültürde ve her kadın için aynı
olduğu ve toplumsal konum, medeni hal gibi değişkenlerden bağımsız
olarak her kadın için aynı şekilde tanınması gerekliliğidir. Kadınlara
yönelik ayrımcılığın bütün toplumlarda var olduğu gerçeğinden hare-
ket eden Sözleşme, bu tür uygulamaların bütünüyle ortadan kaldırıl-
ması gereğinin koşulsuz olarak kabul edilmesini öngörür. Sözleşmeye
taraf olan devletler kadınların insan haklarının var olmasını, yaşama
geçirilmesini geciktiren ya da engelleyen toplumsal, ekonomik, poli-
tik veya kültürel her türlü olumsuz koşul veya etkinin yok edilmesi
gerektiğini kabul etmektedir. Bu çerçevede, farklı kültürel anlayış ve
uygulamaların kadınların evrensel insan haklarının gerçekleştirilmesi
ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına engel oluşturur şekilde
bahane edilmesi kabul edilemez. Zira kadınların insan haklarının ih-
lali niteliği taşıyan hiçbir inanç, düzenleme ya da uygulama kültürel
görecelilik adı altında savunulamaz.
12
10
Moroğlu, s.17. Bkz. Dubravka Simonovic, ‘Global and Regional Standarts on Vi-
olence Against Women: The Evolution and Synergy of the CEDAW and Istanbul
Conventions’,
Human Rights Quarterly,
V.36, 2014, s.591.
11
Southardt, s.25.
12
Kadın erkek eşitliğinin sağlanması ve kadınlara karşı ayrımcılığın yok edilmesi
ilkelerinin yalnızca kamusal alanda değil, özel alanda da gerçekleştirilmesi –bu
ilkelerin aile ve evlilik ilişkileri bağlamında da geçerli olması, CEDAW’da geniş
şekilde dile getirilen bir başka olmazsa olmaz uluslararası standarttır. Bkz. Sout-
hardt, s.25; Feride Acar, ‘Türkiye’de Kadınların İnsan Hakları: Uluslararası Stan-
dartlar, Hukuk ve Sivil Toplum’, Kadın Hakları Uluslararası Hukuk ve Uygula-
ma, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, (2.Baskı), İstanbul 2010, s.17.