141 / 521
Geçmişten Günümüze Azınlık Vakıflarının Mal Edinmeleri Sorunu
140
3.2.2.3. Konunun Eşitlik İlkesi ve Lozan Antlaşması Yönünden
Değerlendirilmesi
Cemaat vakıflarına mal edinme hakkı tanınmasının, bu vakıflara
bir ayrıcalık getirip getirmediği ve Lozan Antlaşması’na aykırı olup
olmadığı hususlarının da açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
5737 Kanun’un 12. maddesinin birinci fıkrasındaki kural, yalnızca
cemaat vakıflarının mal edinebilmelerine olanak tanıyan bir düzenle-
me niteliğinde değildir. Söz konusu kural, 5737 sayılı Yasa’nın 3. mad-
desi uyarınca, mazbut, mülhak, cemaat ve esnaf vakıfları ile yeni vakıf-
ların tamamını kapsamaktadır. Bu bağlamda, yapılan düzenlemenin
cemaat vakıfları için ayrıcalık getirdiğini söylemek olası görülmemek-
tedir. Bir başka ifadeyle yapılan düzenleme, cemaat vakıflarına diğer
vakıflardan farklı ve ayrıcalıklı bir takım haklar getirmemekte, bilakis
söz konusu vakıfların diğer vakıflar gibi aynı hak ve yetkilere sahip
olacağını hükme bağlamaktadır.
Esasen, günümüz insan hakları hukuku, azınlık gruplarının olum-
suz biçimde ayrımcılığa uğramasını hoşgörmemekte, aksine olumlu
ayrımcılık uygulamalarıyla bu grupların zayıf taraflarının telafi edile-
rek varlıklarını sürdürmelerini hedeflemektedir. Olumlu ayrımcılıktan
kastedilen, gerçekte eşitsiz bir durumu gidermek adına görünürdeki
eşitliği bozmaktır
110
. AİHM’ne göre, eşitlik ilkesinin tek ihlal biçimi,
objektif ve makul gerekçeler olmaksızın, benzer durumda bulunan
kişilere, Sözleşme’deki haklardan yararlanma bakımından farklı mu-
amele yapılmasından ibaret değildir. Ayrımcılığa uğramama hakkı,
aynı zamanda, durumları bariz biçimde farklı kişilere, objektif ve ma-
kul gerekçeler olmaksızın, farklı muamelede bulunulmaması halinde
de ihlal edilmiş olur
111
.
Esasen AİHS’nin 14. maddesinde düzenlenen ayrımcılık yasağı da
cemaat vakıflarına diğer vakıflardan ayrı bir muamelede bulunulma-
sını engellemektedir.
Diğer taraftan bu vakıflara diğer vakıflar gibi taşınmaz mal edi-
nebilme hakkının tanınması bir ayrıcalık ise; bu ayrıcalığın temelinin,
110
Droit Renucci, Européen Des Droits De L’homme, 3
ème
édition, L.G.D.J., 2002, s.
113’ten aktaran Öktem, a.g.m.
111
AİHM’nin 6.4.2000 tarih ve 34369/97 sayılı Thlimmenos Yunanistan’a karşı kararı.