208 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Ali YEŞİLIRMAK
207
Bu karar uygulamamızda ve doktrinde pek az yer bulan ve tartışı-
lan şu soruları akla getirmektedir:
a) Tahkim anlaşmasının varlığına rağmen ilamsız icra takibi yapıla-
bilir mi?
b) İlamsız icra takibi yapılabilirse takibe itiraz üzerine itirazın kaldı-
rılması veya itirazın iptali hangi mercide istenecektir: Hakemde
mi mahkemede mi? Bu durumda hakem, icra inkâr tazminatına
hükmedebilir mi?
A. Tahkim Anlaşmasına Rağmen Genel Haciz Yoluyla Takip
Yapılabilir mi?
İİK’na göre, para ve teminat alacaklarına ilişkin olarak genel haciz
yoluyla icra takibi yapılabilir. Uyuşmazlığın tahkimde (veya hakem-
de) çözüleceği kararlaştırılmış olması halinde para ve teminat alacağı
için genel haciz yoluyla icra takibi yapılabilir mi? Bu sorunun cevabı
ne İİK’nda ne de konuyla ilgili olabilecek HUMK, HMK ve MTK’nda
mevcuttur.
I. Tahkim Anlaşmasının Hükmü
Tahkim anlaşmasının hükmü (etkisi), bu anlaşma kapsamına gi-
ren bir uyuşmazlığa ilişkin cebri icraya (veya mahkemeye) başvurul-
duğunda önem arz edeceğinden öncelikle bu husus açıklanmalıdır.
Tahkim anlaşmasının hükmüne ilişkin olarak beş ayrı düzenleme dik-
kate alınmalıdır.
Tahkim anlaşmasının hükmü (etkisi) ile ilgili olarak HUMK 519.
maddesi şu düzenlemeyi getirmektedir:
“
Bir nizaın hakemler vasıtasiyle halledilip edilemeyeceği hususunda te
vellüt eden ihtilâflar mahkemece, seri usulü muhakeme ile hallolunur
.”
Bu hükme göre, HUMK kapsamına giren uyuşmazlıklarda, yani
iç tahkimde
2
; uyuşmazlığın hakemde çözülüp çözülemeyeceği hususu
ihtilaf konusu ise, bu ihtilaf hakkında mahkeme karar verir. Tahkim
anlaşmasının varlığına rağmen uyuşmazlığın çözümü için mahke-
mede dava açılmış ise, tahkim itirazında bulunmak gerekir. Bu itiraz
2
Yani tahkim yeri Türkiye olup HUMK’na göre yürütülen tahkim.