214 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Ali YEŞİLIRMAK
213
III. Öğretideki Görüşler
Konuya ilişkin öğretideki görüşler de iki farklı yöndedir: Kuru, “[t]
ahkim sözleşmesi, tarafların mahkemede dava açmasını önler. İlamsız
icra takibi bir dava olmadığından, alacaklının, tahkim sözleşmesine
rağmen ilamsız icra takibi yapılabileceği” fikrindedir
24
. Bundan hare-
ketle, Kuru, itirazın iptali davasının sadece mahkemede açılması ge-
rektiğini belirtmiştir
25
. Şanlı da aynı fikirdedir
26
:
“
Cebri İcra Hukukunun bir parçası ya da devamı sayılan icra takiplerine
ve takibe itiraz üzerine açılan itirazın kaldırılması davalarına tahkim an
laşması engel değildir. Bu tür dava ve takiplerde, tahkim anlaşması Türk
icra dairelerinde takip yapılmasına veya takibe itiraz halinde itirazın kal
dırılmasına engel değildir
.”
Buna karşılık, Yeşilova görüşünü şu şekilde ifade etmiştir
27
:
“
... madem ki tahkim anlaşmasıyla taraflar arasındaki uyuşmazlığın esası
üzerinde yapılacak yargılama faaliyeti yönünden devlet yargısı (sadece
mahkemeler değil) devre dışı bırakılmaktadır; şu hâlde, Türk hukuku yö
nünden artık, tahkim anlaşmasına rağmen, ilk bakışta ve özellikle dü
zenlendiği yer itibarıyle bir cebri icra müessesesi olarak görülen ve fakat
aslında, ağırlıklı olarak para alacaklarının varlığının-yokluğunun yargı
lama konusu edildiği, ilamsız icra-iflas takiplerinin de mümkün olmama
sı gerekir
.”
Dayınlarlı’da geçerli tahkim anlaşmasının varlığı haline cebri icra
yoluna başvurulamayacağı görüşündedir
28
.
Yavuz’a göre, tahkim anlaşmasına rağmen genel haciz yoluyla ta-
kip yapılabilir; ancak itiraz üzerine duran takibe karşı itirazın iptali
davasının tahkimde açılamaz
29
.
24
Kuru, Usul, s. 5981.
25
Id.
s. 5982. İsviçre hukukunda, tahkim anlaşmasının varlığına rağmen ilamsız icra
yapılabileceği ancak itirazın iptali veya kaldırılmasının tahkimde istenemeyeceği
çünkü bu usullerin tahkime elverişli olmadığı hem doktrinde hem de yargı karar-
larında açıkça kabul edilmiştir. Hakan Pekcanıtez, 15.3.2011 tarihli Mütalâa (ya-
yımlanmamıştır).
26
Şanlı, C.,
Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları
,
3. Bası, İstanbul 2005, s. 238, dipnot 237ff.
27
Yeşilova, s. 534.
28
Dayınlarlı, K.,
HUMK’da Düzenlenen İhtiyari İç Tahkim
, 2. baskı, Ankara 2004, s. 66.
29
Yavuz, N.,
İtirazın İptali ve Tahsil (Eda) Davası
, 2. Baskı, Ankara 2007, s. 98.