224 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Ali YEŞİLIRMAK
223
“
İtirazın kaldırılması, bir dava değildir. Her ne kadar çekişmeli bir hu
susun çözümlenmesini sağlasa da, bu çözüm, davada olduğu gibi genel
hükümlere göre yapılan bir yargılama sonucu ortaya çıkmamakta ve so
nuçları bakımından da dava sonundaki etkiyi doğurmamaktadır, kesin
hüküm oluşturmamaktadır. İtirazın kaldırılması sayesinde genel haciz
yolu ile takip yapan alacaklının alacağı takip hukuku bakımından tespit
edilmiş olur. Bu yönü ile tespit davasına benzese bile sonuçları sadece
takip hukuku bakımından doğmaktadır. Bu sebeple, itirazın kaldırılma
sı prosedürü bazı yönlerden davaya benzemekle birlikte, takip hukukuna
özgü bir yoldur.
İtirazın kaldırılması yolu, davaya göre daha basit ve kısa bir yoldur. Bu
avantajlarına rağmen, icra mahkemesinde sınırlı bir inceleme söz konu
sudur, alacaklı ve borçlu ispat faaliyetini kural olarak sadece belli bel
gelerle yerine getirebilirler. Bu belgeler dışında tanık ve yemin deliline
başvurulamaz. Bu sınırlı belgelere dayanarak yapılan inceleme sonucu
verilen kararlar, maddî anlamda kesin hüküm teşkil etmez.
”
2. İtirazın Kaldırılmasının Görüleceği Merci
İtirazın kaldırılması gerçek bir dava olmadığına ve yargılama so-
nunda uyuşmazlığı nihai olarak çözen bir karar ile sonuçlanmadığına
göre, itirazın kaldırılması hakemde görülemez.
İtirazın kaldırılması, hakemde görülememekle birlikte tahkim an-
laşmasına rağmen icra mahkemesinde görülebilir mi?
12. HD bir kararında bu soruya şu şekilde cevap vermiştir
57
:
başkaca görüşler de mevcuttur. Bu konuda bkz., Kiraz, T. Ö.,
İcra Mahkemesinde
İtirazın Kaldırılması
, Ankara 2007, s. 34-39. Bu görüşler içinde en dikkat çekenlerden
birisi şöyledir: İtirazın kaldırılması “
… takip alacaklısının elinde borçlunun itirazına
rağmen ilâmsız takibi sürdürmeye yetecek türden belgeler olup olmadığını yahut onun
elinde bu tür belge olsun olmasın takip borçlusunun elinde o takibi engellemeye yetecek
belgeler bulunup bulunmadığını İTM [İcra Tetkik Mercii] hükmüyle belirlemeye yönelmiş
bir tespit dâvasıdır. İşlevi bundan ibarettir ve takip konusu alacağın gerçekten doğmuş
ve hâlen de var olup olmadığını tespite yönelmiş değildir.
” Umar, B., “Kuru/Arslan/
Yılmaz’ın İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı Üzerine Gözlemler”
in
:
75. Yaş Günü
İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı
, İstanbul 2004, S. 685-705, s. 703 (“Gözlemler”).
Yine bir başka görüşe göre:
“… icra mahkemesinde itirazın kaldırılması prosedürü;
ödeme emrine itiraz ile durmuş olan ilâmsız icra takibinin, itirazın bertaraf edilmesi
suretiyle devamını amaçlayan ve alacağın takip hukuku bakımından mevcudiyetinin
tespitine yönelmiş olan bir takip hukuku dâvasıdır.”
Kiraz, s. 39.
57
12. HD, 27.2.1990, 8745/1848 (Uyar, İİK Şerhi, C. IV, s. 5937).