TBB Dergisi 96. Sayı

Alt Vekâlet

sorumluluktur. Yine alt vekâlete ilişkin yasa koyucu 818 S. TBK m.

391/III (6098 S. TBK m. 507/III) ile özel bir düzenleme getirmiş, mü-

vekkile alt vekile yönelik doğrudan bir talep hakkı tanımıştır. Niteliğe

ilişkin tereddüde düşüldüğü hallerde, üçüncü kişinin yardımcı kişi

olarak kabul edilmesi daha yerinde olur, zira vekilin yardımcı kişi ne-

deniyle sorumluluğu daha ağırdır. İş görme edimini bizzat yerine ge-

tirmeyerek bunu üçüncü bir kişiye yaptıran vekile nazaran müvekkil

korunmalıdır. Alt vekil nitelikli yardımcı kişi olarak değerlendirildi-

ğinde ve alt vekâlete ilişkin bir belirleme yapılamadığında, yardımcı

kişinin varlığından söz etmek yerinde olur

B- ALT VEKÂLET – İKAME VEKÂLET

Gerek alt vekâlet gerekse de ikame vekâlet, vekilin iş görme edi-

mini başkasına gördürme türlerindendir. Ancak, bu iki kavram, aynı

amaca hizmet etseler de, birbirlerinden çok farklı kavramlardır ve so-

nuçları bakımından da aralarında önemli farklılıklar bulunmaktadır

Alt vekâlet, vekilin kendi adına ve hesabına yaptığı tamamen ba-

ğımsız bir sözleşmedir. Dolayısıyla alt vekâlet durumunda asıl vekâlet

sözleşmesinin yanında, ondan tamamen bağımsız ve tarafları farklı

ikinci bir sözleşme yer alır ve bu sözleşme de bir vekâlet sözleşmesi

niteliğindedir. Alt vekâlet ilişkisinde, alt vekil ile müvekkil arasında

herhangi bir sözleşme ilişkisinin kurulması söz konusu değildir

. Di-

ğer bir deyişle, alt vekâlette müvekkil ile alt vekil arasında herhangi

bir hukuki ilişki doğmaz. Bu sebeple alt vekil, kural olarak yaptığı işler

Akipek s.145; Tandoğan s.460 vd.

Akipek s. 121; Zevkliler/Gökyayla s.495; İsviçre hukukunda, ‘Substitution

(Übertragung des Auftrags’ terimi, yani “vekâletin devri”, doktrinde genellikle

ikame vekâletin yanı sıra alt vekâleti kapsayacak şekilde kullanılmaktadır. Buna

karşılık teknik anlamıyla alt vekâlet ile ikame vekâleti birbirinden ayırt etmek

amacıyla, İsviçreli hukukçular alt vekâlet için ‘Unterauftrag’, ikame vekâlet için

ise ‘Ersatzauftrag’ terimlerini tercih etmişlerdir (Fellmann s.516 vd; Oser, Hugo /

Schönenberger, Wihelm : Zürcher Kommentar, Kommentar zum Schweizerischen

Zivilgesetzbuch, Das Obligationrecht, 2.Teil (Halband), Aufl.2, Schultheβ, Zürich 1936

(Oser/Schönenberger), s.1484 vd; Honsell, Heinrich/ Vogt, Nedim Peter/Wiegand,

Wolfgang: Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht

I, Art. 1-529, Aufl.3, Helbing-Lichtenhahn, Basel-Genf-München 2003, s.2176 vd; von

Büren, Bruno: Schweizerisches Obligationenrecht, Zürich 1972, s.131-132; Jaussi s.20;

Akipek s.129); Aynı şekilde Tandoğan da bu iki kavramı ayırt etmek için, “ikame

vekâlet”- “alt vekâlet” terimlerine yer vermiştir, bkz Tandoğan s. 461-462.

Erlüle s. 261; Akipek s. 129; Zevkliler/Gökyayla s.495.