35 / 521
Alt Vekâlet
34
Doktrinde bir görüş
71
, 818 S. TBK m. 391/II (6098 S. TBK m. 507/II)
hükmünün 818 S. TBK m. 55 (6098 S. TBK m. 66) hükmü ile benzerlik
arz ettiğini ifade etmektedir. Oysa 818 S. TBK m. 55 (6098 S. TBK m. 66)
bir sebep sorumluluğu iken, 818 S. TBK m. 391/II (6098 S. TBK m. 507/
II) çerçevesinde vekilin sorumluluğu alt vekilin seçimi ve ona talimat
verilmesi ile sınırlandırılmış akdi bir sorumluluktur. Burada sorum-
luluk aslında vekilin kendi kusuruna dayanmaktadır. Vekilin objektif
özen yükümünün ihlali vekâlet sözleşmesinin ihlaline yol açmaktadır.
Fakat vekile alt vekili seçmede ve ona talimat vermede kusursuz ol-
duğunu ispatlayarak sorumluluktan kurtulma imkânı tanınmıştır. Bu-
nunla birlikte, sorumluluğun akdi sorumluluk olarak nitelendirilmesi,
caiz olan alt vekâlette vekilin konumunu caiz olmayan alt vekâlettekine
nazaran ağırlaştırmakta ve bu da çelişkiye yol açmaktadır.
Doktrinde bir diğer görüş
72
, 818 S. TBK m. 391/II (6098 S. TBK m.
507/II)’de düzenlenen sorumluluğu 818 S. TBK m. 100 (6098 S. TBK m.
116) ile karşılaştırmaktadır. Bu anlamda caiz olan alt vekâlette alt veki-
lin sorumluluğu S. TBK m. 100 (6098 S. TBK m. 116)’e kıyasla, yumu-
şatılmış bir sorumluluktur. Yine bu fikre göre söz konusu sorumluluk
hukuki niteliği itibarıyla sınırlandırılmış bir sebep sorumluluğu olarak
ifade edilmekle birlikte, iş ilişkilerinin geliştiği ve yoğun bir şekilde
yaşandığı günümüz modern dünyasında vekile farklı bir sorumluluk
getirilmesinin de bir anlamı kalmamıştır. Bu anlamda hükmün kapsa-
mı ve uygulama alanını daraltıcı şekilde yorumlamak doğru olur.
Son bir görüş ise
73
, 818 S. TBK m. 391/II (6098 S. TBK m. 507/II)’nin
akdi bir sorumluluk getirmediğini, olağan sebep sorumluluğunun bir
türü olduğunu ileri sürmektedir. Ancak burada bir anlamda hafifletil-
miş ve kolaylaştırılmış bir olağan sebep sorumluğundan
74
söz edilebilir.
Vekilin sorumluluğu genel değil, alt vekilin seçimi ve ona talimat ver-
meye yönelik objektif özen yükümünün ihlaliyle sınırlı bir sorumluluk-
tur. Bu sorumluluğun doğması için kusur aranmamaktadır; dolayısıyla
bir kusursuz sorumluluk, bir olağan sebep sorumluluğu söz konusudur.
71
Fellmann s.567.
72
Cerutti s.110.
73
Akipek s.172-173; Aynı yönde Gümüş (Vekil) s.173.
74
Olağan sebep sorumluluğu, zarar veren kişinin kusurlu davranışına dayanan
kusur sorumluluğunun yanısıra, zaman içinde zarara sebep olma düşüncesinden
kaynaklanan farklı bir sorumluluk türü olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıntılı bilgi için
bkz Eren s.452 vd.