406 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
İlker Hasan DUMAN
405
Zorunlu tahkimle ilgili olarak hakem sıfatıyla hareket eden yar-
gıçlar hakkında HMK. md. 46-49 hükümleri uygulanacaktır. Bunun
dışında söz konusu özel sorumluluk hükümleri hakemler hakkında
uygulanmayacaktır.
HUMK. md. 46-49 hükümleri, yargıcın, yargısal faaliyetinden
değil de, idari faaliyetlerden dolayı verdiği zararlar için uygulanma-
yacaktır. Zira Yasa açık bir biçimde yargıcın yargı erkini kullanması
dolayısıyla neden olduğu zararları kapsamaktadır. İdari faaliyet ne-
deniyle meydana gelen zarar hizmet kusurundan doğmuşsa, Adalet
Bakanlığı aleyhine tam yargı davası açılabilecektir.
İdari faaliyet nedeniyle meydana gelen zarar yargıcın kişisel ku-
surundan doğmuşsa, yargıç aleyhine genel hükümlere göre dava açı-
labilecektir.
Savcı yargı erkini kullanmadığı ve dolayısıyla yargısal faaliyet icra
etmediğinden, yargıçların hukuksal sorumluluğuna ilişkin hükümler
onlar için uygulanmayacaktır.
D. Sorumluluğu Gerektiren Nedenler
Yargıçların hukuksal sorumluluğunu gerektiren nedenler, HMK.
Md. 46’da genel olarak belirtilmemiş, tahdidi olarak sayma yoluna gi-
dilmiş, böylece, yargıçların daha ağır bir sorumluluk rejimiyle karşı-
laşmaları engellenmek istenmiştir.
Tazminatı gerektiren durumların ortak özelliği, yargıcın yargısal
faaliyeti sırasında kasten veya ağır ihmal sonucu bir zarara yol açması-
dır. Sorumluluk kasıt veya ağır ihmalle sınırlanmamış olsaydı, yargıç
karar verirken, kendisini tazminat davası tehdidi altında hissedebilir-
di; bunun sonucunda da görevini gereği gibi yapamazdı, yargı erki
etki altında kalabilirdi; adalet sarsılabilir; kötü niyetli insanlar mahke-
melerin çalışmasına ve adaletin dağıtılmasına engel olabilirlerdi.
Yasa sorumluluk nedenlerini aşağıdaki gibi saymıştır:
a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düş
manlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması:
aa.Yargıcın taraflardan birine olan kin ve düşmanlığı, verilen ka-
rarın mutlaka hukuka aykırı olmasını gerektirmez. Kin ve düşmanlığa
rağmen karar hukuka aykırı olmayabilir. Başka bir anlatımla, bir taz-