TBB Dergisi 96. Sayı

TBB Dergisi 2011 (96)

Sançar Sefer SÜER

nan burjuva partilerinin kalan birkaç örneği için de geçerlidir. Catch-all

parti olma yönündeki değişim, beş ana unsurdan oluşmaktadır:

• Partinin ideolojik müktesebatının büyük ölçüde azaltılması, kısa

vadeli taktik mülahazaların ön plana çıkması,

• Üst düzey lider grubun daha fazla kuvvetlenmesi, liderlerin eylem

ve hatalarının, mensubu oldukları teşkilatlanmanın hedefleri bakı-

mından değil, bütün olarak toplumsal sistemin etkinliğine katkısı

bakımından değerlendirilmesi,

• Parti üyesi bireylerin rolünün azalması,

• Daha geniş bir kitleden seçmenleri çekmek için, geleneksel olarak

ilişkili olunan menfaat gruplarına (classe gardée) vurgunun azal-

tılması

• Daha çok sayıda ve çeşitte menfaat gruplarıyla ilişki tesisi

Kirchheimer’in catch-all partilerle ilgili bir diğer ilginç değerlen-

dirmesi, onları, piyasadaki önemli markalarla kıyaslamasıdır. Yazara

göre, catch all kitle partisinin bütünleşme potansiyeli, görünür sonucu

seçim günü azami sayıda seçmenin cezbedilmesi olan bir dizi etkene

dayanmaktadır. Bu nedenle, catch all parti, büyük ölçüde standartlaş-

mış ve herkesin ihtiyaç duyduğu bir kitle tüketim ürünü pazarlama-

sında, önde gelen bir markanın durumuna benzer şekilde milyonlarca

kişinin zihnine tanıdık bir nesne olarak yerleşmek zorundadır. Kendi-

sini parti içinde başarıya ulaştıran çizgi ne olursa olsun, parti lideri, se-

çildiği andan itibaren, tavırlarını standart gereksinimlere uygun hale

getirmelidir. Ürünün diğerlerinden ayırt edilebilmesini sağlayacak ka-

dar marka farklılaştırması sağlanmalı, ancak, farklılaştırma derecesi,

potansiyel müşteriyi ürkütmemelidir. Aşina olunan marka gibi, ülke-

nin kaderi üzerinde belli bir süre etkili olmuş ve liderleri kitle iletişim

araçları vasıtasıyla seçmen tarafından tanınır hale gelmiş catch all kitle

partisi de, -bir noktaya kadar- büyük bir avantaj sahibidir. Ancak, hü-

kümet saflarında bir skandal, ekonomik bir çöküş gibi, partinin, hat-

ta muhalefetin elinde olmayan sebepler, iktidarın, müşterinin rakip

markaya yönelmesi gibi seçmenin başka bir partiye geçmesine neden

olabilecek olumsuz bir sembole dönüşmesine de sebep olabilecektir.

Esasen, catch-all kitle partilerinin başarılarını etkileyen etkenler aşırı

KIRCHHEIMER, s.190.