315 / 465
Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğunun Azaltılması
314
olarak taşındığına göre hatır indiriminden sadece hatır için taşıyan R. Ç. ya-
rarlanabilir; hatır taşıması ile ilgisi bulunmayan diğer araç sürücüsü A. G. ile
ona ait aracın sigortacısı olan davalılardan A. Sigorta AŞ hatır indiriminden
yararlanamaz.
O halde mahkemece yapılacak iş; hesaplanan destekten yoksun kalma
tazminatından belirlenecek oranda, manevi tazminatlardan ise matematiksel
oranda olmamak üzere hatır taşıması nedeniyle uygun görülecek miktarlarda
indirim yapıldıktan sonra kalan tutardan tüm davalıların; hatır taşıması nede-
niyle indirim yapılmaksızın belirlenen miktarlardan da R. Ç. dışında kalan da-
valıların sorumluluğuna karar verilmekten ibarettir…” (4. HD 29.12.2005 gün ve
2005/1041-14364 E. K.)
Zarar görenin (hatır yolcusu), beraberinde bulunan bagaj ve ben-
zeri eşya (kıyafet, bavul, saat, takı gibi) için işletenin KTK m.85. f.1 bir
bağlamında tehlike sorumluluğu doğar. Bunların dışında, araçta taşı-
nan eşyanın uğradığı zararlardan doğan sorumluluk, genel hükümle-
re (TTK m.781 vd.) bağlıdır.
KTK m.87 f.1 uyarınca, hem maddi hem de manevi tazminattan
indirime gidilir.
“…Dava, trafik kazası nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Olayda,
desteğin hatır için taşındığı mahkemece kabul edilerek maddi tazminatlardan
hatır taşıması indirimi yapılmıştır. Dosyadaki kanıtlardan da olaylar hatır
taşıması bulunduğu anlaşılmaktadır. Ne var ki mahkemece istenen manevi
tazminatların aynen hüküm altına alınması, zararın denkleştirilmesinde çeliş-
ki yaratmaktadır. Hatır taşıması nedeniyle ve matematiksel oranda olmamak
üzere takdir olunacak uygun miktarda indirim yapılarak manevi tazminata
hükmolunması gerekirken, mahkemece manevi tazminatlar yönünden dava-
nın aynen kabul edilmesi bozmayı gerekmiştir…”
(4. HD 23.05.2003 gün ve
2003/1892-6816 E. K.)
Aracı çalan, kısa süreliğine de olsa aracı kiralayan veya ariyet alan,
hatır için araçta bir kimseyi taşısa veya aracı kullandırsa, bu kimselerin
uğramış olduğu zararlardan işletenin sorumluluğu doğmaz.
30
Hatır için taşıma veya kullandırma, def’i niteliğinde olup, işleten
tarafından iddia ve ispat edilmelidir. Yoksa hâkim, kendiliğinden hatır
ilişkisinin varlığını gözeterek işletenin sorumluluğunu sınırlandıramaz.
31
30 Aşçıoğlu, sh.110.
31 Eren, sh.677-678; H. Yılmaz, sh.48; Karahasan, sh.984; Çeliktaş, sh.104; Havutçu
&Gökyayla, sh.86.