317 / 465
Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğunun Azaltılması
316
Aynı Yasanın aynı kısmının ikinci bölümünde yer alan ve mali sorumlu-
luk sigortası yaptırma zorunluluğunu düzenleyen 91. maddenin ilk fıkrasın-
da ise; işletenlerin, aynı Yasanın 85. maddesinin sadece 1. fıkrasında yer alan
sorumlulukların karşılanması amacıyla bu tür sigortanın yaptırılması zorunlu
tutulmuştur. Madde metninden açıkça anlaşıldığı gibi, zorunlu trafik sigorta-
sının teminat kapsamı, sadece 85/1 ile sınırlıdır. Aynı maddede yer alan işle-
tenin diğer tehlike sorumluluk halleri dahi bu sigorta türü kapsamı dışında
bırakıldığına göre, 85. madde kapsamı dışına çıkarılan 87. maddedeki hatır ta-
şımacılığı hali kendiliğinden sigorta kapsamı dışında kalmaktadır.
Bu şekilde hatır taşımacılığı işletenin sorumluluğu çıkarıldığına göre,
aslında işletenin tehlike sorumluluğuna dahil olması gereken yani 85. madde
kapsamında olması gerektiği halde sigortacının sorumluluğu dışına çıkarılan
halleri düzenleyen aynı Yasanın 92. maddesinde hatır taşımacılığının sayıl-
mamış olması hali, aksine bir yorum nedeni, yani hatır taşıması halinin sigor-
tacının sorumluluğu kapsamına alındığının kabulünü gerektiren bir neden
olamaz. Zira, zorunlu trafik sigortası, yukarıda da değinildiği gibi işletenin
ancak KTK.nun 85/1. maddesinde yer alan hukuki sorumluluğu kapsamı ile
sınırlıdır. O halde, zaten 85/1. maddesinin kapsamı dışında kalan hatır taşı-
masına 85. maddede yer almakla birlikte sigortacının sorumluluğunu sınırla-
yan 92. maddede yer verilmesi abesle iştigal olur, diğer deyişle yasa tekniği-
ne ters düşerdi. Bu durum karşısında yasal düzenleme bakımından, işletenin
sadece KTK.nun 85/1. maddesindeki hukuki sorumluluğunu üzerine alan
sigortacının bu madde kapsamı dışında kalan hatır taşımacılığından doğan
zararlardan sorumlu tutulmasının yasal açıdan mümkün olmadığı sonucu
ortaya çıkmaktadır.
***
Nihayet, mahkeme kararındaki davanın kabul gerekçelerinden birini
oluşturan hakkaniyet kuralına gelince; yasakoyucu, yukarıda da değinildi-
ği gibi hatır veya nezaket için hiç bir bedel almadan yolcu götüren aracın iş-
leticisini KTK.nun 85. madde kapsamı dışında bırakmakla hakkaniyet ilkesi
bakımından tavrını açıkça koymuş ve onu tehlike sorumluluğu hükümleri
akpsamına almamıştır. Bu gibi hallerde işletenin sorumluluğu genel hükümler
çerçevesinde değerlendirilerek sorumluluk kapsamı ona göre tayin edileceğine
göre, onun sigortacısının bu kuralın dışına çıkılarak hakkaniyet ilkesi gereğin-
ce sorumlu tutulması yasa hükmüne açıkça aykırı düşeceğinden bu yönde-
ki gerekçenin de kabulü mümkün olmamıştır…” ( YHGK 05.04.1995 gün ve
1994/11-689 E. 1995/274 K.)
***