318 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Hüseyin ATEŞ
317
“…Davalı sigorta şirketinin olayda hatır taşıması bulunduğu, bu nedenle
sorumluluklarının söz konusu olamayacağı gerekçesi ile karar düzeltme iste-
minde bulunmaları üzerine, yeniden inceleme yapılmış, ancak, itirazları yerin-
de görülmediğinden reddi yoluna gidilmiştir. Şöyle ki;
Karayolları Trafik Yasasının 91. maddesinde, işletenlerin aynı Yasanın 85.
maddesinden kaynaklanan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak için, mali
sorumluluk sigortasını yaptırmaları zorunluluğu getirilmiştir. Demek ki her işle-
ten, mali sorumluluk sigortasını yaptırmakla yükümlüdür. Aynı Yasanın 85. mad-
desi de, işletenin hukuki sorumluluğunu düzenlemektedir. Diğer bir anlatımla,
işleten, başkasına verdiği zarardan 85. maddedeki koşullar uyarınca sorumludur.
Yasanın 87. maddesinde ise, zarar görenin, hatır için taşınması durumunda, işle-
tenin sorumluluğunun genel hükümlere tabi olacağı hükme bağlanmıştır.
Yapılan yasal düzenlemelerdeki bu açıklamalar itibariyle mali sorumlu-
luk sigortasının Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. maddesinden kaynaklanan
zararlardan sorumlu olacağı, ancak o zararın oluşumuna neden olan olayda,
hatır taşıması olduğu takdirde, aynı Yasanın 87. Maddesindeki düzenleme iti-
bariyle sorumlu tutulamayacağı sonucuna varmak doğru değildir. Yasanın 87.
Maddesi, salt hatır taşımasını değil, araç sahibi ile işleteni arasındaki ilişkiyi,
zarar görenin beraberinde taşıdığı eşyanın zarar görmesinin de genel hüküm-
lere tabi olduğunu hükme bağlamıştır. Burada getirilen ayrıcalık, hatır taşıma-
sında, hakimin ne ölçüde bir indirim yapması, hatır taşımasının hangi hallerde
kabul edilmesi gibi Borçlar Kanununda düzenlene genel ilkelerin uygulanma-
sının gerektiğidir. Nitekim, Borçlar Kanunu’nda da hatır taşıması ile ilgili bir
düzenleme ve deyim yer almamaktadır. Ancak hatır taşımasının bulunduğu
durumlarda, BK.nun 43. maddesindeki genel düzenleme itibariyle hakimin
tazminat kapsamını belirleyebileceği teoride ve yargı kararları ile kabul edil-
miş bulunmaktadır.
Öte yandan, Karayolları Trafik Yasasının 85. maddesi ile, işleten için ön-
görülen sorumluluk, tehlike sorumluluğudur. Diğer bir anlatımla kusur so-
rumluluğuna dayanmayan, salt aracın kullanılması sonucu, işleten kusurlu
olmasa dahi, meydana gelen zarardan sorumlu olması durumudur.
Görüldüğü üzere, maddede düzenlenen sorumluluk, kusursuz sorumlu-
luktur. Halbuki, genel hükümlerde, trafik kazası sonucu doğacak zararda, teh-
like veya kusursuz sorumluluğu gerektiren bir düzenleme yer almamaktadır.
Şu durumda, hatır için taşıyan veya taşıtan, işleten ise sorumluluğu, kusur so-
rumluluğuna dayanacaktır. Bu duruma göre, sorumluluğu, KTK.nun 85. mad-
desindeki tehlike sorumluluğundan ayrılmakta ve böylece işletene daha hafif
bir sorumluluk getirilmektedir. Diğer bir anlatımla işleten ancak, kusurlu ol-