TBB Dergisi 97. Sayı

53 / 465

Avrupa Birliği Hukukunda Temel Haklar ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Sistemi ile ... 52
ABA’nın 3’üncü maddesinin 3 üncü fıkrasının 2 inci bendinde de,
Birliğin, “sosyal dışlama ve ayrımcılıklar ile mücadele edeceği, sosyal adale-
ti, erkek ve kadınların eşit tutulmasını, nesiller arası dayanışmayı ve çocuk
haklarının korunmasını teşvik edeceği” belirtilmektedir. Aynı maddenin 5
inci fıkrasında, Birliğin, “çocuk hakları başta olmak üzere, insan haklarının
korunmasına ve özellikle, Birleşmiş Milletler ilkelerine bağlı kalınması başta
olmak üzere, uluslararası hukuka titizlikle uyulmasına ve daha da geliştiril-
mesine katkıda bulunacağı” dile getirilmektedir. 12
ABA’nın 21’inci maddesinin 1 inci fıkrasında da, Birliğin, “uluslara-
rası düzeydeki faaliyetlerinde, ortaya çıkmasına, gelişmesine ve genişlemesine
esas olan ve daha güçlü geçerlilik kazandırmak istediği ilkeler olan demokrasi,
hukuk devleti, insan hakları ve temel özgürlüklerin evrensel geçerliliği ve bölü-
nemezliği, insan onuruna saygı, eşitlik, dayanışma ve Birleşmiş Milletler Şartı
ve uluslararası hukuk ilkelerine saygı ilkelerinden harekete geçebileceği” vur-
gulanmaktadır.13 Ayrıca, Lizbon Antlaşması kapsamında geçerli olan
Avrupa Birliği’nin İşleyişine İlişkin Antlaşma (ABİA) Madde 18-25 ara-
sında da “ayrımcılık yapmama” ile ilgili hükümler bulunmaktadır.14
Günümüzde, AB’de konu ile ilgili olarak birçok çalışma sürdürül-
mektedir. Bu bağlamda, AB sınırları içinde “ırkçılık ve yabancı düşmanlığı
ile mücadele” konusunda faaliyetlerin finanse edildiği belirtilmektedir.
Bu anlamda, 743 milyon Euroluk bütçenin çeyreğine yakınının 2007-
2013 dönemi için “ayrımcılıkla mücadele”ye ayrılmış durumda olduğu
vurgulanmaktadır. Konuyla ilgili olarak, AB’de yaşayan kişilerin temel
haklarının korunması konusunda görev yapan Temel Haklar Ajansı,
2007’de kurulmuştur.15 Ayrıca, AB’nin, dünyadaki insan haklarını ge-
liştirmek için “Demokrasi ve İnsan Hakları ile ilgili Avrupa İnsiyatifi”ni fi-
nanse ettiği dile getirilmekte, bu insiyatifin, 2007-2013 dönemi için 1.1.
milyar Euro bütçesi bulunduğunun altı çizilmektedir. Bu kapsamda,
temel olarak ele alınan konuların, “demokrasi, iyi yönetişim ve hukukun
üstünlüğünün güçlendirilmesi, ölüm cezasının kaldırılması, işkenceyle müca-
dele, siyasi ve medeni haklara saygıyı sağlayarak, ırkçılık ve ayrımcılıkla müca-
dele, cinsiyet eşitliği ve çocukların korunması” olduğu vurgulanmaktadır.16
12 Madde metni için bkz. Can, s. 20.
13 Madde metni için bkz. Can, s. 35.
14 Madde metni için bkz. Can, s. 69-73.
15 Temel Haklar Ajansı ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz.
16 Konu hakkında son gelişmeler için bkz.