54 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Bahar Yeşim DENİZ
53
II. Temel Haklar Şartının Değerlendirilmesi:
ABA’nın 6 ıncı maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca,
17
AB Temel
Haklar Şartının,
18
antlaşmalarla hukuken eşit durumda olduğu be-
lirtilmekte, bu anlamda, Birlik hukukunun parçası olduğu vurgulan-
maktadır. Temel Haklar Şartının giriş bölümünde, Şartın,
“anayasal
teamüller, üye ülkelere ortak uluslararası yükümlülükler, AİHS ve Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’nin içtihat hukukuna saygı gösterdiği”
vurgulanmaktadır.
19
Şartın avantajları olarak, AB’deki mevcut temel hakları düzenle-
mesi ve biraraya getirmesinden dolayı, Birliğin,
“değerler topluluğu”
olarak nitelendirilmesinin sağlanmasına katkısından sözedilmekte-
dir. Aynı paralelde, AB vatandaşları tarafından Temel Haklar Şartı
hükümleri dava konusu yapılabileceğinden, Avrupa entegrasyonun
şeffaflığının daha fazla kabul görmesini sağlayacak olmasından
20
bah-
sedilmektedir. Temel Haklar Şartı’nın kabulünün, Avrupa Birliği’nin
meşruiyetini güçlendirmekte olduğu, temel hakları, Birlik vatandaşla-
rı için
“görünür kılmakta”
bulunduğu ve temel hak korunmasının düze-
yini yükseltmekte olduğu belirtilmektedir.
21
Bunların yanı sıra, Şartın, AB vatandaşlarının
“ortak kimliği”
açı-
sından büyük önem taşıdığı vurgulanmaktadır.
22
AB’yi bir
“değerler
topluluğu”
olarak, ekonomik ve parasal birliğin ötesine taşımakta ol-
duğunun altı çizilmekte,
“ekonomik Avrupa”
nın,
“hak ve yükümlülükleri
olan Avrupa”
ile tamamlanmakta olduğu dile getirilmektedir. Ortak bir
temel hak kataloğunun varlığının,
“Avrupa kimliği”
nin ortaya konma-
17
Madde metni şu şekildedir:
“Birlik, 7 Aralık 2000 tarihli Avrupa Birliği Temel Haklar
Şartı’nın Strazburg metninde yeralan hakları, özgürlükleri ve ilkeleri tanır. Temel Haklar
Şartı ve Antlaşmalar hukuken eşdeğerdedir”
. (Madde metni için bkz. Can, s. 22).
18
Temel Haklar Şartının metni için bkz.
http://www.belgenet.com/arsiv/sozlesme/ab_thb.html
19
Konu hakkında ABA’nın 6 ıncı maddesinin 3 üncü fıkrası şu şekildedir:
“Avrupa
İnsan Hakları Konvansiyonu’nda güvence altına alınanlar ve üye devletlerin ortak anaya-
sal geleneklerinden ortaya çıkanlar gibi temel haklar, genel ilkeler olarak Birlik Hukuku-
nun parçasıdır”
. (Madde metni için bkz. Can, s. 22).
20
Füsun Arsava,
“Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı”
,
Ankara Avrupa Çalışmaları
Dergisi,
Güz Sayı: 1, Cilt:3, 2003, s. 2.
21
Yüksel Metin,
“
Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı”,
Ankara Üniversitesi Siyasal
Bilgiler Fakültesi Dergisi,
57-4, 2002, s. 36.
22
Metin, s. 36-37.