160 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Elif CENKERİ
159
• Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri; (Emlakın iktisadi değerini
artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilaveler yapılması için
ihtiyar olunan giderler onarım gideri sayılmaz);
• Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri;
15
• Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve
diğer gerçek giderler;
• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları
konutun kira bedeli;
16
bilinmiyor ise binalar için vergi değeri üzerinden amortisman ayrılacaktır. Bkz.
a.e., s. 84.
15
Bakım ve onarım gideri olarak; kırılan, aşınan ve eskiyen kısımların tamirine iliş-
kin ve gayrimenkulün değer ve ömrünü arttırıcı nitelikte giderler dikkate alın-
maktadır. Burada dikkat edilecek husus; VUK’nun 272’nci maddesi bağlamında;
emlakin iktisadi değerini arttıracak şekilde genişletilmesi, değiştirilmesi veya
ilaveler yapılması amacıyla yapılan giderlerin, onarım giderleri kapsamında de-
ğerlendirilmemesidir. Böylesi giderlerin yapılması durumunda, yapılan giderleri
elde edilen hâsılattan indirmek yerine söz konusu giderlerin tutarlarının gayri-
menkulün maliyet bedeline eklenmek suretiyle amortismana tabi tutulması icap
etmektedir.
16
Konutlarını kiraya verenlerin, kiralamak suretiyle oturdukları konutun bulunma-
sı durumunda; bahse konu kişilerin elde ettikleri kira gelirlerini, ödedikleri kirayı
aldıkları kiradan indirmek suretiyle vergi dairesine beyan etmeleri gerekmekte-
dir. Burada dikkat edilmesi gereken husus; yapılacak indirimin mükelleflerin ki-
raya verdikleri muhtelif yerlerin mevcudiyeti durumunda; elde ettikleri toplam
geliri üzerinden değil ancak, mesken olarak kiraya verdikleri yerlerden elde ettik-
leri kira gelirlerinden indirilebilecek olmalarıdır. Bu itibarla, uygulama açısından
kiracının sıfatı yerine kiralanan yerin kullanım şekli önem arz etmektedir. Bkz.
Bumin Doğrusöz, “Kira Gelirlerinden Ödenen Kiranın İndirilmesi”, Referans Ga-
zetesi, 14.06.2007.
Ayrıca, eşlerin kendi dairelerini kiralamak suretiyle başka yerde kirada oturmaları
durumunda; ilgili yerler açısından ödenen kira bedelleri, ikamet edilen meskenin
kira sözleşmesi adına yapılan eşin kira gelirinden gider olarak indirilebilir. Ancak,
ikamet edilen meskenin kira sözleşmesinin iki eşin adına yapıldığı durumlarda
ise; her bir eş açısından ödenen kira bedelinin yarısı gider olarak indirilebilir. Bkz.
Bumin Doğrusöz, “Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesinde Bazı Sorunlar”, s. 39.
Ayrıca, Danıştay’ın görüşü doğrultusunda; yurtdışında kira ödeyenlerin
Türkiye’den kira geliri elde etmeleri durumunda, kira gelirlerinin saptanmasında
gerçek gider usulünü seçmeleri halinde yurtdışında ödedikleri kirayı Türkiye’de
elde ettikleri konut kirasından indirebileceklerdir. Bkz. Şükrü Kızılot, “Kira Ge-
lirlerinin Beyanında İnce Noktalar”, Hürriyet, 4.3.2009; Danıştay 3’üncü Dairesi
E: 1986/1207 K: 1986/1964 T: 9/10/1986; Danıştay 3’üncü Dairesi E: 1986/1208
K:1986/1965 T:9/10/1986. Bkz. Bumin Doğrusöz, “Kira Gelirlerinden Öde-
nen Kiranın İndirilmesi”, Referans Gazetesi, 14.06.2007. Ancak, Gelir İdaresi
Başkanlığı’nın konuya ilişkin görüşü aksi yöndedir. Bkz. Bumin Doğrusöz, “Kira
Gelirlerinden Ödenen Kiranın İndirilmesi”, Referans Gazetesi, 14.06.2007.