169 / 529
Küreselleşme ve Ekonomik Krizin İş Hukukuna Etkisi
168
O halde küreselleşme, yapılan tanımlardan da anlaşılacağı üzere,
en genel ifadeyle ekonomik, siyasal, sosyal ve kültürel değerlerin ulu-
sal sınırlar dışına çıkarak uluslararası bir alana yayılması ve ülkeler
arasında sürekli bir etkileşimin olması şeklinde ifade edilebilir.
1.2. Ekonomik Kriz Kavramı
Ekonomik yapıya ilişkin herhangi bir olumsuzluk, ekonomik kriz
olarak tanımlanmaktadır.
11
Küresel kriz ise, bölgesel nitelikli ve geliş-
mekte olan ülkelerde yaşanan liberal ekonomi krizlerinden farklıdır.
12
Küresel kriz; küresel yönü itibariyle merkez ülkeden çevre ekonomi-
lere ya da gelişmiş ekonomilerden gelişmemiş ekonomilere, derinliği
açısından ise; bazı ülkeleri iflasa sürükleyebilecek boyutlarda bir kriz
olarak ifade edilmektedir.
13
1.3. Küreselleşme ve Ekonomik Kriz Arasındaki İlişki
Küreselleşmeyle birlikte artan küresel rekabet sürecinde yaşanan
ekonomik krizler, serbest çalışanlar ve özel sektörlerde bağımlı çalı-
şanlar üzerinde oldukça ağır sonuçlar doğurmuştur. Ekonomik kriz
dönemlerinde birçok işletme küresel rekabet sürecine ayak uydurama-
mış, ayakta kalabilmek için maliyetleri azaltma ve karı yükseltme yo-
luna gitmiş, bunun sonucunda ise düşük ücretli ya da kaçak işçi çalıştı-
rılmış ve birçok işçi sosyal güvenlik hakkından mahrum bırakılmıştır.
Küreselleşme sürecinde artan küresel rekabet birçok işyerinde zorun-
lu olarak çalışma ilişkilerinde esnekleşme ihtiyacını doğurmuş; ancak
tüm çabalara rağmen rekabet ortamına uyum sağlayamayan işletme-
ler tasfiye aşamasına girmişlerdir. Bu süreçte birçok kuruluş kapanmış
ve bu kuruluşlarda çalışan işçiler işsiz kalmış; bu durum ise işsizliğin
artmasına, yoksulluğun yaygınlaşmasına ve sınıflar arasındaki uçuru-
mun artmasına yol açmıştır. Bankaların tasfiye edilmesi bu durumun
en somut örneğidir.
Yayıncılık, İstanbul, No: 16/2005, s. 50-51.
11
Ongan, s. 15.
12
M. Okan Taşar,
“Devlet Ekonomi İlişkisi Ekseninde Küresel Kriz ve Türkiye”
,
Kamu-İş
İş Hukuku ve İktisat Dergisi
, Ankara 2009, C. 10, S. 3, s. 74.
13
Taşar, s. 77.