223 / 529
4857 Sayılı İş Kanununa Göre Çocuk ve Gençlerin İş Sözleşmesi Ehliyetlerinin ...
222
Ancak Yargıtay konuya ilişkin 1991 tarihli kararında
69
; İş Kanunu-
nun 67. maddesindeki (4857 sayılı İş Kanunu m.71) kural uyarınca, 15
yaşından ve bazı koşullarla hafif işlerde 13 (4857 sayılı İş Kanununa
göre 14) yaşından küçük çocuklarla iş sözleşmesi kurulamaz. Böyle bir
sözleşme yapıldığı takdirde baştan itibaren geçersiz ve görülen hiz-
metin İş Kanunu kapsamı dışında kalması kaçınılmaz olup olayda da-
vacının 1975 yılından 13 yaşını doldurduğu 1979 yılına kadarki çalış-
masının kıdem tazminatı hesabından göz önünde tutulması mümkün
değildir şeklinde hüküm tesis etmiştir.
Kanaatimizce iş sözleşmesinde butlanın geleceğe yönelik hüküm
doğurması, küçüklerin çalıştırılması yasaklarına aykırılık, şekle aykırı-
lık gibi kamu düzenini ağır bir şekilde ihlal etmeyen hallerle sınırlıdır.
Bu hallerde iş sözleşmesinin baştan hükümsüz sayılması, yasaklarla
güdülen amaca aykırı düşer; sözleşme batıl olmakla birlikte, ona daya-
narak çalışmış olan kişi daha da korumasız bırakılmış olur.
70
Yargıtay
1958 yılında vermiş olduğu bir içtihadı birleştirme kararında
71
yaş kü-
çüklüğü veya kadın olması nedeniyle herhangi bir işte çalışması yasak
bulunan bir işçinin yasağa karşın çalıştırılması halinde işçi sayılacağı
ve işçi sigortaları kanunlarının tanıdığı haklardan yararlanacağını ka-
bul etmiştir.
Diğer yandan bazı iş sözleşmeleri yerine getirilmeye başlanmış
olsa bile, iş sözleşmesinin geçersiz sayılmasını gerektiren nedenler o
kadar güçlüdür ki, burada iş sözleşmesinin geçerli bir iş sözleşmesi
olarak kabulü ve bundan sözleşme hakları çıkarılması yürürlükteki
temel düzen ile bağdaşmaz. Örneğin; konusu fuhuş, kaçakçılık veya
adam öldürme olan bir iş sözleşmesi yapılması durumunda böyledir.
İş sözleşmesinin konusunun, ceza kanunları ile suç olarak düzenlen-
miş bir fiil oluşturması durumunda kamu düzenine aykırılık bulundu-
69
Yargıtay HGK, Tarih: 03.04.1991, Esas No: 1991/9-107, Karar No: 1991/168; aksi
yöndeki karar için bkz. Yargıtay 9. HD, Tarih: 28.06.2006, Esas No: 2005/39175,
Karar No: 2006/1903.
70
Mollamahmutoğlu/Astarlı, a.g.e., s.495
71
Yargıtay İBK, Tarih: 18.06.1958, 20/9, RG. 30.09.1958, S.10020; aynı yön-
de Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, Tarih: 28.06.2006, Esas No: 2006/39175, Karar
No:2006/19031; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, Tarih: 20.06.2001, Esas No: 2001/8243,
Karar No:2001/10688; aksi yöndeki karar için bkz.Yargıtay Hukuk Genel Kurulu,
03.04.1991, Esas No: 1991/9-107, Karar No: 1991/168; kararın incelemesi için bkz.
Akyiğit, Karar İncelemesi, s.10vd.