218 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
İştar URHANOĞLU CENGİZ
217
işlerde çalıştırılabilecekleri”
öngörülmüştür. İlgili Yönetmelik 16 yaşını
doldurmuş gençlerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilmelerini, ih-
tisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirmiş olup olmamalarına
bağlı olarak ikili bir düzenlemeye tabi tutmuştur
45
.
Aynı yönetmeliğin 5. maddesinde ise Kanun’a paralel olarak
“Ağır
ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak isçiler (kadınlar dâhil) ile 16 yaşını doldur�
muş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin işe girişlerinde, işin niteliğine ve
şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı olduklarının fizik mu�
ayene ve gerektiğinde laboratuar bulgularına dayanılarak hazırlanan hekim
raporu ile belirlenmesi zorunlu”
kılınmıştır.
Öte yandan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik’te de bir anlamda bazı tekrarlar yapılmış olup,
4. maddesinde tanımlar başlığı altında
“Hafif iş: Yapısı ve niteliği itiba�
riyle ve yerine getirilmesi sırasındaki özel koşullara göre;
a) Çocukların gelişmelerine veya sağlık ve güvenliklerine zararlı etki ih�
timali olmayan,
b) Okula devamını, mesleki eğitimini veya yetkili merciler tarafından
onaylanmış eğitim programına katılımını ve bu tür faaliyetlerden yararlan�
masını engellemeyen işleri”
ifade edeceği vurgulanarak, çocuk işçilerin
ve genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler sayılmıştır.
III. ÇOCUK VE GENÇLERİN İŞ SÖZLEŞMESİ EHLİYETİNE
YÖNELİK SINIRLAMALARA AYKIRILIĞIN YAPTIRIMI
Çocuk ve gençlerin çalışma yaşamında korunmalarına yönelik
olmak üzere uluslararası sözleşmeler de dâhil olmak üzere birçok
yasal düzenlemede yaptırım hükümleri bulunmaktadır. İşverenlerin
özellikle iyiniyet kuralları, kişilik hakları ve iş sözleşmesinden doğan
koruma ve gözetme borcu bağlamında genel kurallar çerçevesinde, ça-
lıştırdıkları tüm işçilerine karşı yerine getirmeleri gereken yükümlü-
lükler mevcut olduğu gibi, özel olarak çocuk ve gençlerle gerek iş söz-
leşmesinin yapılması aşamasında gerekse sözleşme yapıldıktan sonra
bazı yükümlülükleri de mevcuttur.
45
Bakırcı, Ayrımcılık, s.109.