323 / 529
Türkiye’nin Yolsuzlukla Mücadele Enstrümanları
322
2.4.2. Yolsuzluğa Karşı Avrupa Devletler Grubu (GREKO)’nun
Türkiye’ye Tavsiyeleri
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi bünyesinde kurulan ve
yolsuzlukla mücadelede bir denetim mekanizması olan “
Yolsuzluğa
Karşı Avrupa Devletler Grubu-GREKO
”, yukarıda değinilen yasal
değişiklikleri yeterli görmemiştir. GRECO’nun Türkiye hakkındaki
Üçüncü Aşama İncelemesi sonucu düzenlenen 26 Mart 2010 tarihli
“
Türkiye’de Suç Haline Getirme (ETS 173 ve 191, GPC 2) Değerlen-
dirme Raporu”nun konuları:
1- Siyasi Partilerin Finansmanında şef-
faflık, 2- Suç haline getirme
dir. Türkiye’nin taraf olduğu Yolsuzluğa
Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi ve Ek Protokolü ile Rehber İlkeler 2
(yolsuzluğun suç haline getirilmesi) kapsamında
“suç haline getirme”
konusunda (5918 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Deği-
şiklik Yapılmasına Dair Kanun da gözetilerek) yapılan değerlendirme
sonucu Türkiye’ye bir dizi tavsiyelerde bulunmuştur.
43
Parti Finans-
43
Raporun tamamı 29 sayfa olup, son kısımdaki tavsiyeler şunlardır:
-
Rüşvet suçlarının kapsamlı, tutarlı ve açık tanımlarını sağlamak, ve (a) taraf-
ların rüşvet üzerinde anlaşmaya varıp varmadıklarına bakılmaksızın rüşvet
vaat, teklif ve talepleri, (b) görevi ihlal teşkil edip etmediğine ya da görevli-
nin yetki alanı kapsamına girip girmediğine bakılmaksızın kamu görevlisinin
görevi sırasında yerine getirdiği veya getirmediği eylemlerin tamamını be-
lirsizliğe mahal vermeyecek şekilde tespit etmek için mevcut ceza kanununu
gözden geçirmeyi;
-
Rüşvet suçlarının, aracılar yoluyla işlenen rüşvet vakaları ile yararın görevli-
nin kendisi için değil de üçüncü taraf için sağlanmasının amaçlandığı durum-
ları net olarak kapsayacak şekilde anlamlandırılmasının sağlanmasını;
-
Uluslararası ticari faaliyetler dahilinde olsun ya da olmasın bütün yabancı
kamu görevlilerinin, yabancı kamu meclisleri üyelerinin, uluslararası kuru-
luş görevlilerinin, uluslararası parlamenter meclisleri üyelerinin, uluslararası
mahkeme hakimleri ve görevlilerinin rüşvet verme ve aynı kişilerden rüşvet
almasının, Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi’nin (ETS 173) 5, 6, 9, 10
ve 11. maddelerine göre açık olarak cezalandırılmasının sağlanmasını;
-
Uluslararası ticari faaliyetlerin kapsamı içinde ya da dışındaki, yabancı jüri
ve hakemlere rüşvet verilmesi ve rüşvet alınmasının Yolsuzluğa Karşı Ceza
Hukuku Sözleşmesi Ek Protokolünün (ETS 191) 4 ve 6. maddelerine göre açık
olarak cezalandırılmasını ve bu belgenin en kısa sürede imzalanıp onaylan-
masını sağlamayı;
-
Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi’nin (ETS 173) 7 ve 8. maddelerine
göre, özel sektör teşekküllerinde her görevde çalışan ya da bu teşekkülleri
yöneten eden her kişiye uygulanabilir şekilde özel sektörde rüşvet almayı ve
vermeyi cezalandırılmasını;
-
Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi’nin (ETS 173) 12. maddesine göre,
nüfuz kullananın aldatıp aldatmamasına bakılmaksızın nüfuz ticaretinin ce-
zalandırılmasını;
-
“etkin pişmanlık” durumlarında kamu sektöründe rüşvet alma ve verme suçunu işle�
yenlere sağlanan cezadan otomatik olarak ve neredeyse tamamen muaf olma durumu�