TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

Hüsamettin UĞUR

327

Ancak teftiş kurullarının yolsuzlukla mücadeledeki katkısının,

özellikle büyük ve kompleks soruşturmalar yönünden uzmanlık ve

bilgi birikiminin ne denli önemli olduğu ve Kıta Avrupası’nda zaten

var olan teftiş (inspection) sisteminin, son yıllarda İngiltere gibi bazı

anglo-sakson ülkelerinde de yükselen değer olup teftiş kurullarının

tasfiyesi yerine çağdaş teftiş normları doğrultusunda güçlendirilme-

leri ve mesleki güvencelerle donatılmaları gerektiği, Türkiye ve dün-

ya pratiğinde yolsuzlukla mücadelenin asli aktörlerinden olan teftiş

kurullarının kaldırılması halinde, yolsuzlukların ve usulsüzlüklerin

eskisinden çok daha fazla artacağı savunulmaktadır.

Görüldüğü gibi

teftiş kurulları savunulurken de çağdaş teftiş normları doğrultusunda

güçlendirilmeleri ve mesleki güvencelerle donatılmaları gerektiği vur-

gulanarak en azından eleştirilerin haklı yönü kabul edilmektedir.

2.5.3. Dış Denetim

2.5.3.1. Vesayet Denetimi.

İl, belediye ve köy kamu tüzelkişileri olan

yerel yönetimlerin merkezi yönetim tarafından denetlenmesidir. Vesa-

yet denetimi Anayasa’nın 127/5. maddesinde düzenlenmiştir.

Yukarıda belirtildiği gibi bir iç denetim olan hiyerarşik denetim-

de aynı kurum içindeki üst tarafından astın denetlenmesi sözkonusu

iken, bir dış denetim olan vesayet denetiminde iki ayrı kamu tüzel ki-

şiliği olup, bunlardan biri denetlenen yerel yönetim, diğeri de denetle-

yen merkezi yönetimdir.

2.5.3.2. Uzman Kuruluşlarca Yapılan Denetim

2.5.3.2.1. Sayıştay Denetimi.

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 1.

maddesine göre,

“Bu Kanunun amacı; kamuda hesap verme sorumluluğu

ve mali saydamlık esasları çerçevesinde, kamu idarelerinin ... Türkiye Büyük

Millet Meclisi adına yapılacak denetimleri, sorumluların hesap ve işlemleri�

nin kesin hükme bağlanmasını ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve

hükme bağlama işlerini yapmak ..tır”

Tanımlar maddesinde (m. 2) Sayıştay denetiminin, düzenlilik

ve performans denetimini, düzenlilik denetiminin de mali denetim

Tarhan, R.Bülent, Yolsuzluk Operasyonları ve Teftiş Kurulları,

, E.T.:

25.2.2010