325 / 529
Türkiye’nin Yolsuzlukla Mücadele Enstrümanları
324
Avrupa Birliği’nin de yolsuzlukla mücadele konusunda
Türkiye’den en önemli beklentisi, yolsuzlukla mücadelenin eksikliğin-
den ziyade, anılan denetim mekanizmaları arasında etkin koordinas-
yonun sağlanmasıdır.
2.5.1. Yasama Denetimi (Siyasal Denetim)
2.5.1.1. Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları.
Anayasa’nın 98.
maddesine göre;
“Türkiye Büyük Millet Meclisi soru, meclis araştırması,
genel görüşme, gensoru ve meclis soruşturması yollarıyla denetleme yetkisini
kullanır.”
2.5.1.2. Dilekçe Komisyonu.
1.11.1984 tarih ve 3071 sayılı Dilek-
çe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun, Türk vatandaşlarının ve
Türkiye’de ikamet eden yabancıların kendileriyle veya kamu ile ilgi-
li dilek ve şikayetleri hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne ve
yetkili makamlara yazı ile başvurma haklarının kullanılma biçimini
düzenlemektedir (m.1). TBMM’ndeki 16 komisyondan biri olan Di-
lekçe Komisyonu, başvuruların sonucu veya yapılmakta olan işlemin
safahatı hakkında dilekçe sahiplerine en geç otuz gün içinde gerekçeli
olarak cevap verir.
2.5.1.3. İnsan Hakları İnceleme Komisyonu.
5.12.1990 tarih ve 3686
sayılı İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Kanunu’nun amacı
Dünya’da ve ülkemizde insan haklarına saygı ve bu konudaki geliş-
meleri izlemek suretiyle uygulamaların bu gelişmelere uyumunu sağ-
lamak ve başvuruları incelemek üzere TBMM’nde bir İnsan Haklarını
İnceleme Komisyonu kurulmuştur.
2.5.1.4. Meclisinin Sayıştay’ı Denetlemesi.
5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun
“Sayıştayın Denetlenmesi” başlık�
lı 69 ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun aynı başlıklı 79. maddesine göre
“Sayıştay’ın denetlenmesi, her yıl Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Tür�
kiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı tarafından görevlendirilen ve
gerekli mesleki niteliklere sahip denetim elemanlarından oluşan bir komisyon
tarafından, hesaplar ve bunlara ilişkin belgeler esas alınarak yapılır.”
2.5.2. İdari Denetim
2.5.2.1. İç Denetim ve İç Kontrol.
10.12.2003 tarih ve 5018 sayılı