420 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Yargıtay Kararları
419
Ceza yargılamasının amacı maddi gere ulaşmaktır. Bu amaca ula-
şılmasını olanaklı kılmak için de 5271 sayılı Ceza Yargılaması Yasası
delil serbestisi dolayısıyla da bu delillerin hakimin vicdani kanaatiyle
serbestçe takdir edileceği esasını benimsemiş, ancak duruşmanın ve
delillerin doğrudan doğruyalığı ile duruşmaların sözlülüğü ilkeleri-
nin zorunlu sonucu olarak da hakimin kararını, ancak duruşmaya ge-
tirilmiş ve huzurunda tartışılmış delillere dayandırılabileceği diğer bir
anlatımla duruşmada okunmamış ve tartışılmamış belge ve delillerin
hükme esas alınamayacağını belirtilmek suretiyle de bir bakıma bu il-
keye sınırlama getirmiştir.
Bu nedenle duruşma sırasında, kanıt aracı olan belge okunmalı,
tarafların belge içeriği hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanmalı ve söz
konusu belgeye karşı bir diyecekleri olup olmadığı sorulmalıdır.
5271 sayılı CYY’nın 191. maddesi uyarınca duruşmanın başında
sanığa, iddianame ya da iddianame yerine geçen belgelerin okunması
gerekir. Ölü muayene ve otopsi tutanakları ise iddianame yerine geçen
belgelerden olmayıp, aynı Yasanın 209. maddesi uyarınca duruşmada
okunması zorunlu olan ve iddia ve savunmanın kanıtlanmasına yara-
yan belgelerdendir.
1412 sayılı CYUY’nın 217. maddesine benzer, ancak önceki düzen-
lemeye göre daha ayrıntılı biçimde ve iki fıkra halinde yeniden düzen-
lenen 5271 sayılı CYY’nın 209. maddesinin açık hükmü ile güncelliğini
koruyan, Ceza Genel Kurulu ile Özel Dairelerin duraksamasız uygula-
malarına göre; duruşmada hazır bulunan sanıklara, dosya içerisinde-
ki diğer belgelerin yanında ölü muayene ve otopsi tutanaklarının da
okunması ve okunan bu belgelere karşı savunma olanağının sağlan-
ması zorunludur.
Nitekim Ceza Genel Kurulunun;
“Her ne kadar tutanağın birinci
yaprağındaki ilk oturumda; ‘iddianame ve ekleri okundu ve sanığın sorgu�
sundan sonra, kayıtlar, ifadeler ve evrakın okunduğu, bunlara karşı sanıktan
diyeceğinin sorulduğu’ yazılı ise de, bu belirsiz ifadelerden, 242. maddede sa�
yılan sübut delili varakaların okunduğu ve okumalara karşı sanığın bir itirazı
olmadığını bildirdiği sonuç ve anlamını çıkarma olanağı bulunmamaktadır,
sanığın savunmasına ilişkin olan 242 ve 250. madde hükümlerinin açık ve
seçik bir biçimde uygulanması gerekir, uygulamadaki belirsizlik Anayasa ile
güvence altına alınmış bulunan savunmanın kısıtlanması sonucunu