TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

AİHM Türkiye Raporu

447

4. Komiser, ziyaretin organize edilmesi ve bağımsız ve pürüzsüz bir

şekilde gerçekleştirilmesi konusunda sağladıkları destek için Türk

makamlarına, özellikle de Avrupa Konseyi Türkiye Daimi Tem-

silciliği ve Adalet Bakanlığı’na teşekkür etmek ister. Bilgilerini ve

görüşlerini paylaşma konusunda gösterdikleri iyi niyet için bütün

muhataplarına teşekkür etmek ister. Bu Rapor, aksi belirtilmedik-

çe, Komiserin ziyaretinin sonuna kadar edindiği bilgilere dayan-

maktadır.

5. Komiserin Temmuz 2011 tarihli Türkiye’de İfade Özgürlüğü

Raporu’nda

da altını çizdiği gibi, Türk adalet sistemindeki bazı ek-

siklikler, Türkiye’deki Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (bundan

böyle AİHS) ihlallerinin altında yatan önemli bir nedendir. Av-

rupa İnsan Hakları Mahkemesi 1995-2010 döneminde Türkiye’nin

aleyhine 2.200’den fazla karar vermiştir. Bu kararların yaklaşık 700

tanesi adil yargılanma hakkının ihlal edilmesi, 500’den fazlası ise

kişisel özgürlük ve güvenlik hakkına ilişkin olmuştur.

Komiser,

sistemin bazı işlevsel bozukluklarının, birçok davada AİHM ta-

rafından insan hakları ihlallerinin doğrudan sebebi olarak tespit

edilmesine rağmen, Türk adalet sisteminin bugüne kadar bu ih-

lalleri etkili bir şekilde ele almayı ve engellemeyi başaramadığını

gözlemlemektedir.

6. Son yıllarda, Türk mevzuatını AİHS standartlarıyla uyumlu hale

getirmek üzere, 2004’te yeni bir Türk Ceza Kanunu’nun (bundan

böyle TCK) ve yeni bir Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (bun-

dan böyle TCMK) kabul edilmesi gibi önemli değişiklikler yapıl-

mıştır. Özellikle de TCMK’da yapılan ve 1 Haziran 2005’te yürür-

lüğe giren değişiklikler, AİHM içtihadında tespit edilen birçok

yargılama usulü eksikliğini ele almıştır.

7. Bununla birlikte, bu reformların ardından, mahkemelerin ve sav-

cıların yeni mevzuatı yorumlar ve uygularken AİHS standartla-

rıyla bağdaşmayan yerleşik kalıpları izledikleri görülmüştür. Bu

İnsan Hakları Komiseri’nin 27-29 Nisan 2011 tarihleri arasındaki Türkiye ziyare-

tini müteakiben yazdığı Rapor, inceleme Konusu: Türkiye’de ifade Özgürlüğü ve

Medya Özgürlüğü, CommDH(2011)25.

Avrupa insan Hakları Mahkemesi, Yıllık Rapor 2010, istatistikler s. 157.