TBB Dergisi 98. Sayı

AİHM Türkiye Raporu

450

I. Yargılamanın aşırı uzun sürmesi ve tutukluluğa çok sık

başvurulması

13. Komiser, yargılamanın aşırı uzun sürmesinin, Türk adaletinde,

AİHM’in mükerrer kararlar almasına yol açan kronik bir işlevsel

bozukluk olduğunu gözlemlemektedir. 22 Eylül 2011 itibarıyla,

Türkiye’de ceza, idari, hukuk, iş, ticari, tüketici, kadastro ve askeri

mahkemeler huzurunda yürütülmüş aşırı uzun yargılamalar hak-

kında alınan 233 kararın Türkiye tarafından uygulanması, Avrupa

Konseyi Bakanlar Komitesi’nin önünde beklemekteydi.

2010 yı-

lında AİHM, 83 davada Türk mahkemeleri huzurunda yargılan-

manın aşırı uzun sürmesi nedeniyle Sözleşme’nin ihlal edildiği

sonucuna varmıştır.

Komiserin Türkiye’de ifade özgürlüğü rapo-

runda da belirttiği gibi, 10 ya da hatta 15 yıldan uzun süren bir-

çok dava örneği vardır.

Aşağıda da inceleneceği gibi, bu sorunun

hem uzun tutukluluk hem de cezasızlıkla mücadele bakımından

insan hakları üzerinde önemli etkileri de vardır.

14. Bakanlar Komitesi’nin çeşitli vesilelerle belirttiği gibi, adaletteki

aşırı gecikmeler, özellikle hukukun üstünlüğü ilkesine saygı du-

yulması ve adalete erişim bakımından büyük tehlike oluşturmak-

tadır. Aşırı uzun mahkeme işlemleri genel olarak adalet sisteminin

saygınlığını ve toplumun adalet sistemine olan güvenini zedele-

mektedir.

I. a. Mahkemelerdeki aşırı gecikmelerin önemli nedenleri

15. Hâkimler ve savcıların ağır iş yükü, genellikle, Türkiye’de yargı-

lamanın aşırı uzun sürmesinin temel nedeni olarak gösterilmek-

tedir. Komiser, Adalet Bakanlığı’nın, üst mahkemelerin yanı sıra,

ilk derece mahkemelerin de iş yüküne ilişkin yayımladığı resmi

Davaların ayrıntıları için bak: Avrupa insan Hakları Mahkemesi kararlarını uy-

gulama dairesi web sitesi,

Konuyla ilgili öncü dava

Osmancı ve Diğerleri -Türkiye,

21 Aralık 2004 tarihli karar.

Bak. AİHM istatistikleri,

. coe. i nt/NR/rdonlyres/596 C7B5C-

3FFB-4774-85D8-F12E8F67C136/0/TABLEAU VIOLATIONS 2010 EN.pdf.

İnsan Hakları Komiseri’nin 27-39 Nisan 2011 tarihleri arasındaki Türkiye ziyare-

tini müteakiben yazdığı Rapor, inceleme Konusu: Türkiye’de ifade Özgürlüğü ve

Medya Özgürlüğü, CommDH(2011)25.