476 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
AİHM Türkiye Raporu
475
dikkat etmektedir. Yasaya göre, savunma avukatı tutukluluk du-
ruşması sırasında hazır olmalıdır. Ancak yukarıda, tutuklulukla
ilgili bölümde de belirtildiği gibi, uygulamada birçok davada yar-
gı onayının neredeyse otomatik olarak verildiği görülmektedir.
Tutuklulukla ilgili olarak, Komiser, Türkiye ile ilgili bir AİHM
kararını
60
da hatırlatır; buna göre devam eden tutukluluğa yapılan
itirazın incelenmesi sırasında, tutuklulara savcının mütalaasının
yazılı bir örneğinin temin edilmemiş olması AİHS’nin 5. maddesi-
nin 4. fıkrasının ihlal edilmesine yol açmıştır çünkü bu uygulama
silahların eşitliği ilkesine riayet etmemektedir.
80. Ziyareti sırasında Komiser, ayrıca, diğer koruma tedbirleri üze-
rinde çok az adli kontrol olduğu ve bir hâkimin, savcılardan ge-
len haberleşmelerin yasal takibi gibi tedbir taleplerini reddettiği
bilinen neredeyse hiçbir vaka olmadığı hakkında hukukçular ve
STK’lardan şikâyetler duymuştur. Bu konuya dair bir başka sorun
da mahkemelere sunulan telefon dinleme kayıtlarında, sanığa kar-
şı tanıklık etmeyi yasal olarak reddedebilecek kişiler dahil, özel
haberleşmelerin sistematik olarak hariç tutulmamasıdır, ki bu,
AİHS’nin 8. maddesi kapsamında kaygılara yol açmaktadır.
İddianame süreci sırasında
81. TCMK’nın 174. ve 175. maddelerine göre iddianame, savcı tarafın-
dan davada yargılama yetkisine sahip mahkemeye sunulur. Mah-
keme, iddianameyi TCMK’da belirtilen standartlara bağlı kalıp
kalmadığını kontrol etmek üzere gözden geçirir. Ancak Komiser’e,
mahkeme yalnızca savcı tarafından verilen dosyayı incelediği için,
savunma avukatlarının bu süreçte yer almadıkları bilgisi verilmiş-
tir. Komiserin edindiği bilgiye göre, savunma avukatları iddiana-
meyi, ancak hâkimin onayından sonra, ilk duruşma için belirlenen
tarihin tebliğiyle birlikte teslim almaktadırlar.
82. Buna ilaveten, mahkemeye sunulan bir iddianame, sunulma-
sını takip eden 15 gün içinde hâkim tarafından iade edilmezse,
onaylanmış sayılır (TCMK, Madde 174). Bazı önemli davalarda,
60
Bak
Altınok-Türkiye,
29 Kasım 2011 tarihli karar, 60. paragraf.