490 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
AİHM Türkiye Raporu
489
de, hâkimler ile savcılar arasındaki ilişkilerle ilgilidir. Komiser,
“hâkimlerin bağımsızlığı ve tarafsızlığı konusunda herhangi bir
meşru şüphenin oluşmasını engelleyecek şekilde, savcıların özlük
hakları, yetkileri ve muhakemedeki işlevlerinin yasa tarafından
düzenlenmesini sağlamak üzere üye ülkelere yöneltilen 2000 ta-
rihli Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararı’nı
79
hatırlatır.
121.Komiser, Türk hukuk sisteminde bir hâkimin eğitimini bir savcı-
nın eğitiminden ayıran hiçbir şey olmadığını gözlemlemektedir.
Her iki meslek için de seçilme usulü aynı olduğu için, sınavı kaza-
nan adayı hâkim ya da savcı olarak atamak HSYK’ya kalmaktadır.
HSYK’nın kendi oluşumu da, HSYK seçimlerinde aynı şekilde oy
verecek ya da adaylığını koyacak hâkimler ile savcılar arasında
ayrım yapmamaktadır.
80
Hâkimler ve savcılar hâlâ aynı toplu-
luğun mensupları olarak düşünülmekte, aynı lojmanlarda yaşa-
makta ve sıklıkla birbirleriyle yakın kişisel ilişkiler kurmakta ve
adliye binasında aynı ofislerde çalışmaktadırlar. Bazı gözlemcile-
re göre bu durum, hâkimlerin savcılardan gelen kısıtlayıcı tedbir
taleplerini titizce inceleme ihtimalini azaltmaktadır. Bu konuda
ortaya çıkan bir başka kaygı da, başsavcının adliye binasının (te-
sislerinin) günlük idaresi ve organizasyonundan sorumlu makam
olması ve birçok idari görevi üstlenmesidir, ki bu, yalnızca sav-
cıların iş yükü için değil, tarafsızlık görünümü için de olumsuz
etkiler taşımaktadır.
122.Mahkeme salonları içindeki görünüme bakıldığında, hâkimler
ve savcılar salona birlikte ve aynı kapıdan girmekte ve çıkmak-
ta, birçok mahkeme salonunda birbirine bitişik bile olabilen aynı
yükseklikteki kürsülerde oturmakta ve benzer cübbeler giymek-
tedirler. Buna karşılık, savunma avukatları mahkeme salonuna
ana kapıdan girmekte, farklı bir cübbe giymekte ve daha alçak bir
kürsüde oturmaktadırlar. Komiser, savcı ile hâkimler arasındaki
fiziksel yakınlığın, oturumlar sırasında, kendi aralarında, savun-
ma avukatına ya da dinleyicilere ifşa edilmeyen özel konuşmalar
79
Ceza hukuku sisteminde savcının rolü konulu Rec(2000)19 sayılı Bakanlar Komi-
tesi Tavsiye Kararı.
80
Bak. Venedik Komisyonu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Yasa Taslağı hak-
kında Geçici Görüş (CDL-AD (2010) 42), 70.-73. paragraflar.