253 / 521
252
İptal kararında soyadı maddesinde
yeni bir düzenleme
yapılması
gerektiği ve kararın ilânından itibaren
yeni yasa çıkarılana kadar
yapı-
lacak evliliklerde
eşlerin kendi soyadlarını
taşımaya devam edebileceği
kabul edilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının 2.4.1991 tarihinde yürür-
lüğe girmesinden itibaren altı ay içinde yapılan evliliklerde yaklaşık
dörtte bir oranında eşlerin ortak bir evlilik adı seçmedikleri, kendi so-
yadlarını taşımaya devam ettikleri ve 1990 yılına kıyasla kocanın so-
yadının evlilik adı olarak seçilmesinde aynı oranda bir azalma olduğu
görülmektedir.
15
e) Aile Adı Hakkına Dair Kanun (FamNamRG)
16
Alman Medeni Kanunu’nun 1355/2. maddesi Federal Anayasa
Mahkemesi’nce iptal edildikten iki yıl sonra
Aile Adı Hakkına Dair Ka-
nun
(Familiennamensrechtgesetz) çıkarılmıştır. Kanun’da eşlerin eşit
haklara sahip bireyler olarak kişilik haklarına öncelik ve önem veril-
miş ve herbirinin kimliklerinin ön planda tutulması benimsenmiştir.
Bu yasa ile getirilen yenilik eşlerin ortak aile adı kullanmaları
zo-
runluluğunun kaldırılmasıdır
. Anayasa Mahkemesi kararında belirtildi-
ği gibi, eşlerin evlenirken soyadı seçme hakkını kullanmamaları duru-
munda, yine de ortak evlilik adı (soyadı) taşımanın zorunlu tutulması,
bir tarafın aleyhine sonuç doğurmakta ve bu da eşitliğe aykırı düş-
mekteydi. Yeni yasayla evlilikte ortak bir soyadı kullanmak zorunlu
olmaktan çıkarılmakla birlikte, toplum içinde evlilik birliğini tanıtıcı
15
STENZ Heinz, Namenswahl bei der Eheschliessung nach dem Beschluss des
BVerfG vom 5.3.1991 - Eine Zwischenbilanz; StAZ, Nr. 1/1992, s. 21 de yer
verilen bir araştırma sonucunda, Tübingen Evlendirme Memurluğu tarafından
yapılan açıklamaya göre: 2.4.1991 ile 30.9.1991 tarihleri arasında 295 evlilik işlemi
yapılmıştır; bunlardan kocanın soyadı evlilik adı olarak seçilen evlilik sayısı 208
(%70, 51), kadının kendi soyadını da birlikte kullanması 33; karının soyadı evlilik
soyadı olarak seçilen evlilik sayısı 16 (% 5, 42), kocanın kendi soyadını da birlikte
kullanma sayısı 4; eşlerin bir evlilik adı seçmeyip kendi soyadları ile devam
ettikleri evlilik sayısı 71 (% 24, 07)dir. Yine Tübingen Evlendirme Memurluğunca
açıklanan sayılarla 1990 yılında yapılan 510 evlilikte soyadı seçme durumu
karşılaştırıldığında, 1991 yılında kocanın soyadının evlilik adı olarak seçilmesinde
% 25 oranında azalma görülmektedir: 510 evlilikten kocanın soyadı evlilik adı olan
evlilik sayısı 488 (% 95, 69), bunlardan 155’inde kadın kendi soyadını da birlikte
kullanmakta; kadının soyadı evlilik adı olan 22 (% 4, 31) bunlardan 16’sında koca
kendi soyadını birlikte kullanmaktadır.
16
Aile Adı Hakkına Dair Kanun (Familiennamenrechtsgesetz) 16.12.1993 tarihinde
kabul edilmiş ve 1.4.1994’de yürürlüğe girmiştir.