389 / 521
388
başvurusu ile aile mahkemesi hakiminin kararı ile mevcut mal rejimi
“mal ayrılığı rejimine” dönüştürülebilir. Bu durumda evlilik birliği
devam ettiği halde taraflar arasındaki mevcut mal rejimi (örneğin edi-
nilmiş mallara katılma rejimi, mal ortaklığı rejimi veya paylaşmalı mal
ayrılığı rejimi) olağanüstü mal rejimine geçiş davasının açıldığı tarihte
sona erecektir.
2. Mal Rejimi Dava Çeşitleri
2. 1. Genel Bilgi
Halen aile mahkemelerinde görülen, Yargıtay’da temyiz inceleme-
si yapılmakta olan mal rejimine ilişkin davalar; “olağanüstü mal reji-
mine geçiş davası” (TMK m. 206 vd), “değer artış payı alacağı davası”
(TMK m. 227), “artık değere katılma alacağı davası” (TMK m. 231-236),
ve “katkı payı alacağı davası” dır. Bu davalardan “olağanüstü mal re-
jimine geçiş davası bir alacak davası olmayıp, eşler arasındaki mevcut
mal rejimini değiştirmeyi, mevcut mal rejimini hakim kararı ile “mal
ayrılığı” rejimine dönüştürmeyi hedefleyen bir davadır. Diğer üç dava
ise; kişisel hakka dayalı bir alacağın tahsilini amaçlayan davalardır.
Bu davalar hakkında uygulamada yararlı olacak bilgiler kısaca özet-
lenmiştir.
2. 2. Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş Davası
Eşler diledikleri zaman “birlikte” mal rejimi sözleşmesi ile yasal
sınırlar içinde aralarındaki mevcut mal rejimini değiştirme hakkına
sahiptirler. Ancak bazı durumlarda aralarındaki mevcut mal rejiminin
eşler “birlikte” hareket etmeden de değişmesi, değiştirilmesi gerekebi-
lir. Eşler edinilmiş mallara katılma, paylaşmalı mal ayrılığı, mal ortak-
lığı rejimlerinden birini seçmişlerse veya mal rejimi sözleşmesi yap-
madıkları için kanun uyarınca edinilmiş mallara katılma rejimine tabi
olmuşlarsa; aralarındaki mevcut mal rejimini değiştirme konusunda
ortak bir talepleri olmasa dahi, bazı durumlarda aralarındaki mevcut
mal rejiminin “mal ayrılığı” rejimine dönüşmesi durumu kanunumuz-
da olağanüstü mal rejimi olarak düzenlenmiştir. Örneğin aralarında
“mal ortaklığı” rejimi bulunan eşlerden birinin iflası halinde mal or-
taklığı rejimi iflas kararı ile birlikte kendiliğinden mal ayrılığı rejimi-
ne dönüşecektir (TMK m. 209). Mal ortaklığını kabul eden eşlerden