

Geri Dönüş Yönergesinin Avrupa Adalet Divanı Tarafından Yorumu
40
kusuz, davanın 3 veya 5 yargıçtan müteşekkil bir acil divan tarafından
ele alınacağını varsayan acil durum usulüne rücu ile açıklanabilir. Liz-
bon Antlaşması’nın
9
yürürlüğe girmesinden bu yana Mahkeme, tutuk-
lu bir kişi hakkında, ulusal bir hakim tarafından ara karar bağlamında
sorgulandığında, acil durum yargılama usulü geçerlidir.
Adalet Divanı iki aşamada karara varmıştır. Her şeyden evvel bu
yönergenin etkileri ve kapsamı hakkında belirlemelerde bulunmuştur
ki, bu da onun yönergenin 15 ve 16. maddelerinin doğrudan etkisini
onaylamasına olanak tanımaktadır (a). Ardından ikinci aşamada, yö-
nerge amaçları bakımından İtalyan mevzuatının incelenmesine başla-
mış ve bu sonuncunun uygun olmadığı kanaatine varmıştır (b)
a- Avrupa Adalet Divan
ı
tarafından açıklık getirilen konular
Yargıç bu davada yönergenin, zorlayıcı önlemlerin ölçülülüğüne
riayet ilkesi üzerine dayandırıldığını hatırlatmaktadır. Her şeyden
önce ölçülülük ilkesi üzerinde genel hatırlatmalarda bulunmaktadır.
Geri dönüş işleminin tüm aşamalarına uygulanabilen bir ölçülülük
ilkesinin tatbiki; devletleri, özgürlükleri daha zedeleyici yöntemler
10
karşısında daha yumuşak yöntemi
11
öne çıkartmaya mecbur bırak-
maktadır. Gerçekten de,
“2008/115/CE yönergesiyle oluşturulan geri
dönüş işleminin aşamalarının gelişim sırası, geri gönderme kararının icrası
yönünde alınacak önlemlerin derecelendirmesine tekabül etmektedir; bura-
da, derecelendirme ilgiliye daha fazla serbesti bırakan önlemden, belirtmek
gerekirse son gönüllü gidişi için bir süre tanınmasından, onu daha fazla kı-
sıtlayan, yani bir uzman merkezde tutmaya önlemlere kadar giderken, ölçü-
lülük ilkesine riayet tüm bu aşamalar süresince güvenceye altına alınması
zorunludur.”
12
Bunun haricinde, ancak geri gönderme kararının, uzaklaştırma bi-
çiminde ifasının, her bir özel durumun değerlendirilmesi anlamında,
ilgilinin tavrı ile tehlikeye atılması riski taşıdığı varsayımıyla özgürlü-
ğün kısıtlanması kararına varılmalıdır.
9
ABIA madde 267, bent 4 gereğince
10
Makamlara düzenli ibraz, parasal bir teminatın yatırılması, vs.
11
İlgilinin gönüllü gidişi
12
Husus 41.