420 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Halis YAŞAR
419
Madde 652/2-3 konu ile kısmı şöyle der.
“
Haklı sebeplerin varlığı
halinde,
sağ kalan eşin veya miras bırakanın diğer mirasçılarından birinin
istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da ka-
rar verilebilir.
Miras bırakanın bir meslek veya sanat icra ettiği ve alt
soyundan birinin aynı meslek ve sanatı icra etmesi için gerekli olan
bölümlerde sağ kalan eş bu hakları kullanamaz
.
Tarımsal taşınmaz-
lara ilişkin miras hukuku hükümleri saklıdır.”
Madde metni dikkatlice incelendiği zaman üç tane istisnanın
olumsuz koşul olarak sayıldığını görüyoruz. Bu şartlar varsa sağ kalan
eş aile konutunun mülkiyet hakkını değil de intifa veya oturma hakkı-
nı talep edebilir. Hali ile bu üç koşul olumsuz koşul olmuştur.
İlkin haklı sebebin olması hali kanunda tanımlanmamıştır. Öncelik
ile haklı sebep hâkimin her somut olayda takdir edebileceği bir düzenle-
medir. Böyle olması daha mantıklı bir düzenleme olmasına sebep olmuş-
tur. Uygulamada maddenin bu hükmünü çalıştıracak başka bir deyim ile
haklı sebep olacak haller şunlar olabilir. Sağ kalan eşin çok yaşlı olması,
sağ kalan eşin miras payına mahsupta denkleştirmede yeteri kadar pa-
rasının olmaması, terekede aile konutu dışında başka bir şeyin olmaması
gibi hallerde gerek sağ kalan eşin kendisi gerek ise diğer mirasçıların
talebi ile mülkiyet hakkı yerine intifa veya oturma hakkı verilebilir.
Miras bırakanın bir meslek veya sanat icra ettiği ve alt soyundan
birinin aynı meslek ve sanatı icra etmesi için gerekli olan bölümlerde
sağ kalan eş bu hakları kullanamaz. Dikkat edilirse burada eş hiçbir şe-
kilde bir ayni hak kullanamaz. İkinci olarak miras bırakanın alt soyun-
da aynı meslek varsa söz konusu engel çıkabilir. Ancak alt soy değil de
eş ile birlikte mirasçı olabilen diğer mirasçı zümrelerinde aynı meslek
icrası olsa bile bu sağ kalan eşe aile konutu özgüleme talep etmesinde
engel çıkarmayacaktır.
Maddenin son fıkrasında tarımsal taşınmazlara ilişkin miras hu-
kuku hükümleri saklıdır. Bu hususu ilgili özel bölüme atıf yaparak hal
ediyor.
III- ÖZGÜLEME ŞEKLİ
Mirasın paylaşılmasında aile konutunun miras payına mahsuben
sağ kalan eşe özgülenmesinde özgüleme şekli üç şekilde yapılır.