134 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Candide ŞENTÜRK / Tuğba BAYZİT
133
ve davranışlarına karşı korumakla yükümlüdür
125
. Avrupa Konseyi,
geliştirdiği son uluslararası standartlarla çocuk mağdurların ve tanık-
ların yargılama sürecine aktif katılımlarını sağlamayı amaçlamaktadır.
Ancak geliştirilen bu standartlar, zaten var olan sorunlara yeni bir bo-
yut katmaktadır. Tanık ve mağdur koruma sistemi ile ceza yargılama-
sına ilişkin olmak üzere insan hakları belgelerinde tanımlanan adalet
arasındaki hassas dengenin sağlanabilmesi önem arz etmektedir
126
. Ta-
nık koruma programları tanık ve aile üyelerini tehlikelerden korumak
üzere kodlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri 1970’lerden beri tanık
koruma programı uygulamakta olup, böyle bir program uygulamayan
ülkelere kıyasla daha yüksek oranda mahkûmiyet bildiriminde bulun-
maktadır. Yine Malezya’da 2009 yılında tanık koruma kanununun
(Witness Protection Act) kabul edilmesi ile birlikte, tanık koruma ko-
nusunda yeni sorunlar gündeme gelmektedir. Tanık koruma kanunu
(WPA), programın Bakan tarafından atanan bir genel müdür yöneti-
minde sağlanmasını öngörmektedir
127
. Bir tanığın koruma programına
dâhil edilmesinden sonra genel müdür, ilgili suça, tanığın delil olarak
değerine, tanıklığın söz konusu olay ve suç bakımından önemine ba-
kacak, elde ettiği veriler üzerinden ilgili koruma önleminin uygulan-
masına karar verilecektir
128
. Kanun, adli para cezasının 10 bin Malezya
parası ya da cezanın alt sınırının 5 yıl ve daha üstü olması hallerinde,
olayla ilgili bilgilerin, ifşa edilmemesini öngörür. WPA koruma ted-
birleri olarak; kimliğin değiştirilmesi, tanık ve ailesi için malî yardım
ya da gerekli herhangi başka bir yardımın sağlanmasını düzenlemek-
tedir. Tanık ve ailesine süre tanınarak başka bir yere yerleşmelerinin
sağlanması ise daha nadir başvurulan bir tedbirdir. Programın yegâne
amacı, tanıkların programa dâhil olması yoluyla tanıklık görevinin ye-
rine getirilmesinin sağlanmasıdır
129
. Amerika Birleşik Devletleri’nde
2009 yılında kabul edilen Tanık Güvenlik ve Koruma Kanunu’nun ge-
tirdikleri de benzer yöndedir. Bu kanun ile tanık koruma hibe progra-
125 FEYZİOĞLU, s.266.
126 Nitekim bu yönde olmak üzere
BM, suç mağduru çocuklar ile tanıklar hakkında
2009 yılında Adalet Rehberi yayınlamıştır (BEİJER/ LİEFAARD, s.71).
127 WPA Bölüm 4 (I). (
http://www.unafei.or.jp/english/pdf/PDF_GG4_Seminar/Fourth_GGSeminar_P8186.pdf, Erişim Tarihi: 29.03.2012, Saat: 17:21)
128 KAUR Servinder, “Potential Challanges in A Witness Protection Programme in
Malaysia”, Pertanika Journal of Social Sciences & Humanities, Universiti Putra
Malaysia Press, September 1, 2011, s.364.
129 KAUR, s.365.