360 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Hüsamettin UĞUR
359
nunu kapsamında uygulanan bir yaptırımdır. CMK’na göre duruşma-
nın düzenini bozduğu için salondan çıkarılan kimsenin direnç göster-
mesi halinde uygulanan disiplin hapsine benzemektedir. CMK’nun
203/3. maddesine göre ise çocuklar hakkında disiplin hapsi uygulan-
maz. Buna göre 6284 sayılı Kanun kapsamında, 18 yaşını bitirmeyen
(çocuk) ile işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan
veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği bulun-
mayan kimselere zorlama hapsi verilemeyeceğini düşünüyoruz. Ancak
ÇKK hükümleri kapsamında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı ve-
rilebilir veya çocuklara özgü güvenlik tedbiri uygulanabilir (m. 5-14).
Denilebilir ki; 6284 sayılı Kanun’a göre verilen zorlama hapsi de
çocuklara ve akıl hastalarına uygulanan güvenlik tedbirleri gibi bir
tedbirdir. Suç ve kabahat karşılığı bu gibi kimselere ceza verilemese
de bunlara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilmektedir. Özel yasada
şiddet uygulayan fail için öngörülen zorlama hapsi de bu niteliktedir.
Fakat unutulmamalıdır ki suç ve kabahat karşılığı ceza verilemediğin-
de uygulanan güvenlik tedbirleri içinde
“hapis”
yoktur. Bu gibi tedbir-
ler, tedavi edici, koruyucu, eğitici niteliktedir.
Zorlama Hapsine Karşı Kanun Yolu
Kanun’da zorlama hapsinin tebliğ edilip edilmeyeceği ve buna
karşı kanun yoluna gidilip gidilemeyeceği konusunda bir düzenleme-
ye yer verilmemiştir. 9. maddenin 1. fıkrasında herhangi bir ayırım
yapılmadan
“verilen kararlara karşı”
itiraz edilebileceği belirtilmekle
zorlama hapsinin de itiraza tabi kılındığı, 1. fıkranın 2. fıkradan ayrı
ve bağımsız bir düzenleme olduğu ileri sürülebilir ise de; 1 ve 2. fık-
ranın birbirini tamamlayan hükümler olduğu, ilkin tedbir kararlarının
itiraza tabi olduğu belirtildikten sonra ikinci fıkrada itiraz usulünün
düzenlendiği açıkça anlaşılmaktadır.
Bu durumda tedbir kararının gereklerine aykırı hareket eden
(veya ettiğine kanaat getirilen) kimseye 1. defada üç gün ile on gün
arasında, aykırılığın her tekrarında ise onbeş günden otuz güne kadar
zorlama hapsi verilebileceği (m. 13/1-2) ve buna karşı bir kanun yolu
(itiraz) veya başka türlü bir denetim mekanizmasının öngörülmemesi
nedeniyle çok defa yasaya aykırı olarak insanların hürriyetinin tahdit
edilebilmesi (özgürlüğünün kısıtlanması) mümkün olabilecektir.