TBB Dergisi 101. Sayı

Hukuk Eğitiminde Farklı Bir Yaklaşım: Bir Banka Hukuku Dersinin Ardından

410

Ders Dönemi

Öncelikle ilk dört hafta ders anlattım. Bu derslerde verdiğim ders

ise, daha çok, kanun kullanmayı öğretmek idi. Hukukun bir bütün ol-

duğunu, kamu hukuku, özel hukuk, işletme, iktisat, sosyoloji gibi ay-

rımların aslında yapay ayrımlar olduğunu, hepsinin bilgiye ulaşmayı

kolaylaştırmak amacıyla insanlar tarafından yapıldığını göstermek için,

derse katılan tüm öğrencilerden 1982 Anayasası, Medeni Kanun, Türk

Ceza Kanunu, Borçlar Kanunu, Ticaret Kanunu ve dersle ilgili olabile-

cek diğer kanunları getirmelerini salık verdim. Kas yapmak dışında,

bunun birçok yararı olmuştur. Amaç, ders işlenirken tüm kanunların

işe yarayabileceğini ve bunların kullanılması gerektiğini öğretmek idi.

Elbette sadece bu kanun metinlerinin getirilmesini sağlamadım, onlar-

dan her ders yararlandık. Örneğin, banka hukukunun temel kavramla-

rını anlatmış olduğum ilk derste, bankanın hangi hukukî alanları ilgi-

lendirdiğini, kanunlardaki hükümlere bakarak göstermiş oldum. 1982

Anayasa’sının 48. maddesinin banka hukuku ile ilişkisine değindik.

Bu bağlamda, bankanın özel teşebbüs olduğunu, bu maddeye dayalı

olarak banka kurmanın temelde serbest olduğunu öğrendik. Özel te-

şebbüs niteliğindeki bankaların aynı maddeye göre sözleşme özgürlü-

ğüne de sahip olduğunu, sözleşme özgürlüğünün banka sözleşmele-

rindeki etkisine değindik. Gerçekte 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun

sevk nedeninin yasama organına 1982 Anayasa’sının bir görev olarak

yüklendiğini, 167. maddenin 1. fıkrasına

bakarak çıkardık. Tük Tica-

ret Kanunu’na yönelerek, bankaların TTK anlamında bir ticarî işletme,

tacir olup olmadığını, unvanının nasıl oluşturulduğunu çözümledik.

Bankacılık suçlarını, bu suçlarda kanunilik ilkesinin ne anlama geldiği-

ni, Anayasa ve Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerine bakarak irde-

ledik. Müşterinin banka ile yapmış olduğu kiralık kasa sözleşmesinin

niteliğini, tarafların hak ve sorumluluklarını, bankanın sorumsuzluk

kayıtlarını, kredi kartına ödenen kart ücretinin sebepsiz zenginleşmeye

göre mi yoksa sözleşmeye dayalı olarak alınacağını, Borçlar Kanunu’nu

inceleyerek tespit ettik. Daha birçok kanun metnine başvurduk. Böyle-

ce, öğrenciler, bir hukuk dersinde tüm mevzuat hükümlerine bakmayı,

düzenlemeler arasında bağ kurmayı öğrenmiş oldu.

1982 Anayasası madde 167/f.1: Devlet, para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piya-

salarının sağlıklı ve düzenli işlemlerini sağlayıcı ve geliştirici tedbirleri alır; piya-

salarda fiilli veya anlaşma sonucu doğacak tekelleşme ve kartelleşmeyi önler.