141 / 473
Resmi Dil ve Anayasalarda Düzenlenişi
140
ii. Khoi, Nama ve San dillerini ve
iii. işaret dilini teşvik eder, gelişimleri ve kullanımları için gerekli
şartları yaratır ve
b) i. Almanca, Yunanca, Gujarati, Hintçe, Portekizce, Tamil dili,
Telegu ve Urdu dili dahil, Güney Afrika’da yaygın şekilde kullanılan
dilleri ve
ii. Arapça, İbranice ve Sanskritçe ve Güney Afrika’da dini amaç-
larla kullanılan diğer dilleri
teşvik eder ve onlara saygı kazandırır”.
72
Güney Afrika Anayasası’ndaki bu madde hemen hemen dokunul-
madık bir dil bırakmamaktadır. Resmi dillerin dışındaki yerli diller,
batı kökenli diller ve dini inancın gereği olarak öğrenilmesi veya kul-
lanılması gerekli diller anayasal düzeyde tanınmış olmaktadır.
Benzer şekilde, Finlandiya Anayasası’nın yukarıda anılan 17. mad-
desinin üçüncü fıkrası da resmi diller dışındaki diğer dillerin anayasal
konumunu belirlemektedir. Fıkraya göre;
“Yerli halk olarak Saamilerin, aynı zamanda Romanların ve diğer grup-
ların kendi dillerini ve kültürlerini koruma ve geliştirme hakları vardır. Sa-
amilerin Saami dilini kamu makamları önünde kullanma hakkına dair dü-
zenlemeler yasa ile düzenlenir. İşaret dilini kullanan ve engellilik nedeniyle
çevirmen ihtiyacı olan kişilerin hakları yasa ile korunur”
. Anayasadaki bu
hüküm, karşılığını çeşitli yasalarda bulmaktadır.
73
Finlandiya ve Gü-
72 Anayasa metni için bkz.
http://www. info. gov. za/documents/
constitution/1996/index. htm (Erişim tarihi: 03. 02. 2012).
73 Bunlar dilsel hakların koruma altına alınmasını düzenleyen
“Dil Yasası”
(m. 2),
kamu makamları ile Saamice, Roman dili ve işaret dilinde iletişime geçmeyi dü-
zenleyen İdari Usul Yasası (m. 26/1-1), resmi diller olan Fince ve İsveçcenin yanı-
sıra, Saamice, Roman dili ve işaret dilinin de eğitim dili olabileceğini düzenleyen
“Temel Eğitim Yasası”
(m. 10) ve devlet kanalının yayınlarını düzenleyen yasadır
(Yleisradio Oy Yasası m. 7). Sırasıyla bkz.
“Språklag”
,(06. 06. 2003/423), Yürürlüğe
giriş tarihi: 01. 01. 2004
http://www.finlex. fi/sv/laki/ajantasa/2003/20030423
(Erişim tarihi. 09. 03. 2012);
“Förvaltningslag”
, (6. 6. 2003/434), Yürürlüğe giriş ta-
rihi: 01. 01. 2004
http://www.finlex. fi/sv/laki/ajantasa/2003/20030434 (Erişim
tarihi. 07. 03. 2012);
“Lag om grundläggande utbildning”
, (21. 8. 1998/628), Yürürlüğe
giriş tarihi: 01. 01. 1999.
http://www.finlex. fi/sv/laki/ajantasa/1998/19980628
(Erişim tarihi. 07. 03. 2012);
“Lag om Rudradion Ab”
, (22. 12. 1993/1380), Yürürlüğe
giriş tarihi: 01. 01. 1994.
http://www.finlex. fi/sv/laki/ajantasa/1993/19931380
(Erişim tarihi: 07. 03. 2012).