TBB Dergisi 102. Sayı

TBB Dergisi 2012 (102)

Burcu DEMREN DÖNMEZ

Uluslararası Sözleşmeler, Anayasa m. 90/son kapsamındaki açık

düzenleme itibariyle TCK m. 122 uygulaması bakımından da oldukça

önemlidir. Zira TCK m. 122’de ayrımcılık tanımlanmamıştır. Sadece

maddede sayılan nedenler ve benzeri nedenlerle ayrımcılık yapılması

yasaklanmıştır. Kavramın belirlenmesi ve gerekçelendirilmesi bakı-

mından uluslararası sözleşmeler kapsamında yapılan tanımların ve

düzenlemelerin dikkate alınması yerinde olacaktır.

A. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi

Türkiye’nin de imzaladığı

Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi-

nin 2(1). maddesine göre

“bu sözleşmeye taraf her devlet, bu sözleşmede

tanınan hakları ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya diğer bir fikir, ulusal

veya sosyal köken, mülkiyet, doğum veya diğer bir statü gibi herhangi bir ne-

denle ayrımcılık yapılmaksızın, kendi toprakları üzerinde bulunan ve egemen-

lik yetkisine tabi olan bütün bireyler için güvence altına almayı bu ve haklara

saygı göstermeyi taahhüt eder”

; 2(2)’ye göre, Sözleşmede tanınan hakları

kendi mevzuatında veya uygulamasında henüz tanımamış olup da

bu Sözleşmeye Taraf Devletler, kendi anayasal usullerine ve bu Söz-

leşmenin hükümlerine uygun olarak, Sözleşmede tanınan hakları uy-

gulamaya geçirmek için gerekli olan tedbirleri veya diğer önlemleri

almayı taahhüt ederler. Yine aynı sözleşmenin 2(3). maddesine göre,

sözleşmeye taraf devletlerin ilgili yükümlülüklerini yerine gettirmeye

yönelik taahhhütleri arasında;

a) Bu Sözleşme’de tanınan hakları veya özgürlükleri ihlal edilenlere,

ihlal fiili

resmi sıfatlarıyla hareket eden kişilerden başka kimseler tarafın-

dan işlense dahi

etkili bir hukuki yola

başvurma hakkı sağlamak;

b) Bu tür bir hukuki yola başvurmak isteyen kişinin hakkının yetkili

yargısal, idari ve yasama organları veya devletin hukuk sistemi-

nin öngördüğü başka bir yetkili makamı tarafından karara bağ-

lanmasını sağlamak ve

yargısal hukuki yollara başvurma imkanını

geliştirmek

;

25 Türkiye, insan hakları ve demokratikleşme konusunda evrensel normları belirle-

yen en önemli uluslararası belgelerden biri olarak kabul edilen

“Birleşmiş Millet-

ler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi”

ni 15 Ağustos 2000 tarihinde imzalamıştır.

Bugüne kadar BM üyesi 188 ülkeden 144’ünün imzaladığı Sözleşme, TBMM’de

onaylandıktan sonra yürürlüğe girecektir.