102 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Fatih ÖZKUL
101
Dışarıdan bakıldığında, yürütme organının başı olan başkana karşı
yetkileri daha azmış gibi gözükse de, Kongre başkanın kararlarına bo-
yun eğen her dediğini yapan bir kurum değildir. 1995 yılında Başkan
Clinton’un Kongre’ye sunduğu bütçe tasarısının Kongre’de ciddi ölçü-
de değiştirilmesi ve bu şekilde kabul edilen bütçe kanununun Başkan
tarafından veto edilmesi üzerine binlerce federal görevlinin maaşları
ödenememiştir.
49
Kongre’deki her iki meclis de, Temsilciler Meclisi’nde
hazırlanması gerekli olan gelir yasaları dışında, her konuda yasa tas-
lağı sunmak yetkisine sahiptir. Senato Temsilciler Meclisi’nden gelen
gelir yasası taslaklarını kabul etmeyebileceği gibi, içeriklerini farklı
hale getirebilecek değişiklikler de yapabilir. Senato, başkanın seçeceği
bakanların, yüksek dereceli federal hükümet memurlarının ve büyü-
kelçilerin atanmalarını onaylar. Yine Senato tüm antlaşmaları üçte iki
oy çoğunluğu ile onaylar. Bu iki konuda Senato’nun onayı olmadan
işlem yapılamaz. Federal yetkililer hakkında meclis soruşturması açıl-
ması için yargılamayı sağlayacak suçlamada bulunma hakkı Temsil-
ciler Meclisi’ne aittir. Anayasanın II. maddesinin 3. bölümü uyarınca
yargı işin organına gönderilip gönderilmeyeceğine karar vermek hak-
kı sadece Senato’ya tanınmıştır. Federal görevli suçlu bulunursa gö-
revden alınır.
Kongre’nin yetkileri Anayasa’nın I. maddesinin 8. bölümünde be-
lirtilmekle birlikte en önemlileri olarak, vergi koymak ve toplamak,
hazine için borç almak, federal mahkeme ağı oluşturmak, savaş ilan
etmek, ordu kurmak ve iaşesini sağlamak, Anayasa’nın uygulanma-
sı için gerekli tüm yasaları çıkarmak şeklinde sayılabilir. Anayasa’nın
I. maddesinin 3. bölümündeki düzenlemeye göre, başkan yardımcısı
Senato’nun da başkanıdır ve oylarda eşitlik olmadıkça oy kullanamaz.
Burada Kongre’nin araştırma yetkisi üzerinde bir kez daha dur-
mak gerekir. Kongre’nin yasama dışı işlevlerinden en önemlisi araş-
tırma yetkisidir. Araştırmalar yeni yasaların çıkarılmasına yönelik
bilgi toplamak, yürürlükteki yasaların etkinliğini ölçmek ve seyrek
de olsa meclis araştırması sürecini başlatmaya yönelik olabilir. Araş-
tırma yetkisinin önemli sonuçlarından birisi kamuoyunu bilgilendir-
mektir. Araştırmalar ve sonuçları kamuoyuna açıklanır. Komite’nin
ifade aldığı oturumların çoğu halka açık yapılır ve medya tarafından
49
Onar, 2005, s. 94.