TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Fatih ÖZKUL

ları”

başlığını taşıyan II. bölümde düzenlenmiştir. Yine bu bölümde

“Azerbaycan Devletinin Başı”

başlığını taşıyan 8. maddede, başkan-

lık makamı devletin temelleri arasında sayılmaktadır. Azerbaycan

Anayasası’nın 8. maddesinde, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin cumhur-

başkanı, Azerbaycan Devleti’nin de başı olarak tanımlanmıştır.

1. Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın Yasamaya İlişkin Yetkileri

Cumhurbaşkanı Anayasa’ya göre, halkoyuna gitme (m. 109/18),

yasaları veto etme (m.110), yasaların Anayasa’ya uygunluğunun dene-

timi için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma (m.130), yetkilerine sahip-

tir. Bu yetkiler cumhurbaşkanını, kamusal politikaların belirlenmesin-

de ve uygulanmasında önemli ölçüde söz sahibi yapmaktadır.

Anayasa’nın 110. maddesine göre cumhurbaşkanının zorlaştırıcı

veto yetkisi vardır. Meclise geri gönderdiği ve Milli Meclis’in 83 oy

çokluğu ile kabul etmiş olduğu kanun tasarılarının 95 oy çokluğu ile,

63 oy çokluğu ile kabul ettiği kanun tasarılarının ise 83 oy çokluğu ile

yeniden kabul edilmesi gerekir. 109. madde uyarınca cumhurbaşkanı

devletlerarası ve hükümetlerarası

antlaşmaları yapar; devletlerarası

antlaşmaların onaylanması veya iptal edilmesi için Meclis’e başvuru-

da bulunabilir.

Azerbaycan Anayasası’nın 109/32. maddesine göre, cumhurbaş-

kanının tek başına imzaladığı yasa gücüne sahip fermanlar yayın-

landıkları gün yürürlüğe girerler. Bu yetki de cumhurbaşkanına ül-

keyi bu fermanlarla yönetme hakkı verir. Azerbaycan Anayasası’nda

yasa teklif etme hakkı Meclis üyeleri, Cumhurbaşkanı, Ali Mahkeme,

Azerbaycan Cumhuriyet Savcılığı ve Nahçivan Özerk Bölgesi Yüksek

Meclisi’ne aittir. 24 Ağustos 2002 tarihli referandum ile yapılan Ana-

yasa değişikliği ile Azerbaycan Cumhuriyet Savcılığı’na da yasa teklif

etme hakkı getirilmiştir.

Gönenç, 1998, s. 208.

Azerbaycan Anayasası incelendiğinde, Anayasa sisteminde devletlerarası ve

hükümetlerarası olmak üzere iki tür anlaşma olduğu görülmektedir. Anayasa,

hükümetlerarası antlaşmalar açısından yasama organının onayını gerekli kılma-

mıştır. Ayrıca bu tür antlaşmalar Anayasanın 130. maddesi uyarınca kanunların

altında yer almaktadır. Devletlerarası antlaşmalar ise Anayasanın 95. maddesi

uyarınca Meclisin onayına tabidir. Bkz., Gönenç, 1998, s. 199-200.