TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Hayrettin YILDIZ

237

nı seçilmiş bir görevliyi görevden alırken ya da alınmasına engel olur-

ken siyasi sonuçları olacak hukuki bir karar vermekte, diğer yanında

ise seçilmiş iki organdan birinin diğerinin organlık sıfatını sonlandır-

ma iradesi ya da teşebbüsü yer almaktadır. Aslında yerel yönetimler

milli egemenliğin tecessüm ettiği yerden ziyade, belli idari hizmetlerin

görüldüğü ve halkın yerel ihtiyaçlarının karşılanmaya çalışıldığı yer-

dir. Bu nedenle merkezi idare demokratik kurumların düzenli işleyişi

yerine, idari hizmetlerin yeknesaklığı ve düzenliliği ilkesine öncelik

vermiş olabilir. Kısacası yerel demokrasi milli iradenin birincil kaygısı

olarak gözükmemektedir. Lakin yine de bu durum yargı organı, mec-

lis ve belediye başkanının konumunu sorgulatacak derecede bir de-

mokrasi bunalımına işaret etmektedir. Nitekim Lijphart halkın oyuyla

göreve gelen birinin halkın temsilcileri tarafından görevden alınabil-

mesini değerlendirirken bu durumun

“halkın iradesinden ve demokratik

meşruiyetten bir sapma olarak niteleyerek”

önemli bir problematiğe işaret

etmektedir

. Zira seçilmiş organların birbirlerini görevden alma ola-

sılıklarını düzenlemek açıkça demokratik meşruiyet sorunu ortaya çı-

karmaktadır.

Getirilebilecek bir diğer eleştiri de belediye başkanın görevden

düşürülmesine engel olunarak, meclisin denetim yetkisinin işlevsiz

hale getirildiğidir

. Bunun bir diğer sonucu da meclisin prestijinin

sarsılması ve hatta aynı meclis tarafından verilen diğer kararların da

doğruluğu hakkında şüpheye düşülmesidir.

2. Sistemin Bir Diğer Çarkı Olarak Encümen’in Konumu

Konuya ilişkin açıklamalara geçmeden önce encümenin yapısı

hakkında bilgi vermek yerinde olacaktır. Encümen de belediye mec-

lisi ve belediye başkanı gibi, belediyenin bir diğer organıdır. Encü-

men üyelerinin bir kısmı seçimle işbaşına gelmiş meclis üyelerinden

oluşurken, bir diğer kısmı ise belediyenin diğer idari birimlerinden

belediye başkanınca seçilen bürokratlardan oluşmaktadır. Bu bağ-

lamda nüfusu 100.000’in altında olan belediyelerde encümen, bele-

diye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla

ARIKBOĞA, Erbay, Yerel Yönetimler ve Organları: Organlar Arası İlişkilerin Üç

Boyutlu Analizi

op. cit., s 187

İbid., s. 186