TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Zeki YILDIRIM / Ekrem ÇETİNTÜRK

III. ÇEKİN KARŞILIĞININ BULUNMAMASI DURUMUNDA

NASIL BİR YAPTIRIM UYGULANACAĞI SORUNU

Çekin karşılığının bulunmaması durumunda bir yaptırım uygu-

lanıp uygulanmaması ve yaptırım uygulanacak ise nasıl bir yaptırım

uygulanacağı sorunu, bu çalışmanın temel tartışma konusunu oluş-

turmaktadır

. Çekin karşılığının bulunmaması durumunda yaptırım

uygulanmasının temel iki nedeni bulunmaktadır. Bunlardan birincisi

çek alacaklılarının korunması, değeri ise aşağıda sayısal olarak göster-

diğimiz veriler çerçevesinde çekin ekonomik hayatta ifa ettiği fonksi-

yonda bir aksama olmamasını sağlamaktır. Kanımızca, ikinci neden

Ülkemizin ekonomik politikalarını belirleyenler bakımından birinciye

oranla çok daha fazla dikkate alınmaktadır. Diğer bir değişle, çekin

karşılığının bulunmaması durumunda bir yaptırım uygulanıp uygu-

lanmaması konusunda karar mekanizmaları, alacaklıların korunma-

sından ziyade çekin makro ekonomik hayatta ifa ettiği görevde bir

aksama olup olmayacağını değerlendirmektedirler. Öncelikli amaç

alacaklıların korunması olsaydı eğer, çek dışında kalan diğer alacak-

ların da ödenmemesi durumunda yaptırım uygulanması yönünde dü-

zenlemeler getirilebilirdi. Ancak çekten kaynaklanan alacaklar dışında

bu konuda bir tartışma bulunmamaktadır.

Öte yandan, bu tartışmalar hukuki olmaktan ziyade, ekonomik

bir temelde yapılmaktadır. Ceza hukuku açısından ise, çekin karşılığı-

nın bulunmaması durumunda yaptırım uygulanması sorunu değişik

açılardan tartışılmaktadır. Ancak, konunun hukuki yönünün açıklıkla

ortaya konulması bakımından öncelikli olarak günümüzde çekin eko-

nomik hayattaki yeri ve karşılıksız çek miktarlarının ortaya konulma-

sı, yapılacak değerlendirmelerin daha isabetli olması sağlayacaktır. Bu

açıklamalardan sonra yaptırım sorununun Anayasa, AİHS, suç teorisi

ve genel hukuk siyaseti açısından ele alarak incelemenin yararlı olaca-

ğı kanaatindeyiz.

ÇETİNER Ufuk; Anayasanın 38. Maddesinin Değişmesi Sebebiyle Karşılıksız Çek

Keşide Etme Suçu ve İcra İflas Suçları Bakımından Ortaya Çıkan Hukuksal Du-

rumlar, Ankara Barosu Dergisi, 2002/1, s.178.