39 / 465
İbraz Edilen Çekle İlgili Olarak Karşılıksızdır İşlemi Yapılması Halinde ...
38
tirilere
25
maruz kalmıştır. Yapılan eleştirilerde borcunu ödeyemeyen
kişi hakkında infaz aşamasında hapis cezası uygulanması bu kişinin
ticarî hayatının ciddi şekilde sarsılmasına veya sona ermesine neden
olduğu ve borçlarını ödeyebilme ihtimalini neredeyse ortadan kaldır-
dığı, ayrıca bu fiil için adlî nitelikte yaptırım uygulanmasının ceza hu-
kukunun temel bazı ilkelerine uygun olmadığı, karşılıksız çek keşide
etmenin suç olmaktan çıkartılmak suretiyle karşılıksız çek keşide etme
eyleminin tamamen yaptırımsız bırakılmasının da uygun olmayacağı,
bu nedenle, karşılıksız çek keşide etme eylemi için çek düzenleme ve
çek hesabı açma yasağı şeklinde idarî nitelikte bir yaptırım uygulan-
ması daha uygun bir çözüm olacağı ifade edilmiştir. Ayrıca, ticaret şir-
keti yönetici ve temsilcileri ile imza yetkilileri bakımından öngörülen
yaptırım sisteminin olası haksızlıkları giderecek şekilde yeniden dü-
zenlenmesi gerektiği de ifade edilmiştir
26
.
Bu eleştiriler neticesinde karşılıksız çek keşide etme eylemine adlî
nitelikte bir yaptırım uygulanması nedeniyle yaşanan sıkıntılara çö-
züm getirmek amacıyla Kanunda yapılan değişiklikle, üzerinde yazılı
bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde ibrazın-
da, çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren
kişi hakkında uygulanan adlî nitelikteki yaptırım, Cumhuriyet savcısı
tarafından uygulanacak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı şek-
linde bir idarî nitelikte bir yaptırıma dönüştürülmüştür.
Değişikliğin kapsamı bu çalışmanın temel konusu olması bakı-
mından makalemizin IV. başlığı altında Kanun’la getirilen yaptırım
sistemi başlığı altında ayrıntılı olarak açıklandığından burada Kanun
değişikliğinin temel gerekçesini kısaca izah ederek açıklamaları oraya
havale ediyoruz.
25
KARAYALÇIN Yaşar; 5941 Sayılı Çek Kanunu Konferans- Tartışmalar, 22 Ocak
2010, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 456, 2010/III,
s.38 vd. ÖZKORKUT Korkut; 5941 Sayılı Çek Kanunu Konferans- Tartışmalar,
22 Ocak 2010, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 456,
2010/III, s.39 vd. CAN Mertol; 5941 Sayılı Çek Kanunu Konferans- Tartışmalar,
22 Ocak 2010, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 456,
2010/III. s.42 vd. KALPSÜZ Turgut; 5941 Sayılı Çek Kanunu Konferans- Tartış-
malar, 22 Ocak 2010, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Yayın No:
456, 2010/III. s.47 vd.
26
ÇAĞLAR Hayrettin; s.19.