121 / 441
Avrupa Ceza Hukukunda Kovuşturmaların Aktarılması
120
ram başlatmıştır. Söz konusu çalışmanın altında yatan ilke, Avrupa
Konseyi’ne üye ülkelerde ceza ve cezaevi meselelerinde varolan kay-
nakların, yalnızca suç işlenmesinin azaltılmasında değil ayrıca bireyin
haklarının korunması ve failin müteakip rehabilitasyonunun sürdürül-
mesinde azami etkinliğini sağlayacak biçimde kullanılması gereğidir.
Bu tür bir teşebbüs, çeşitli türleri olan uluslararası aktif işbirliğini
gerektirir:
• Suçluların geri verilmesi;
• “küçük”
karşılıklı adli yardımlaşma (örneğin, bilgi ve delillerin ile-
tilmesi);
• başka bir devlette verilen bir ceza yargısının bir devlette gözönüne
alınması ve infazı;
• kovuşturmaların aktarılması;
• yargı yetkilerinin çokluğunun düzenlenmesi.
Açıkçası, bu işbirliği biçimlerinden hangisinin en iyisi olduğuna
karar vermek için genel soyut bir kural yoktur. Bu, fiilen değerlendi-
rilen dosyanın kendine özgü özelliklerine bağlıdır. Bununla beraber,
yetkili makamların, uluslararası boyutu olan bir suçun kovuşturulma-
sı veya bir hüküm ya da tedbirin uygulanması için karar vermeleri
istenir istenmez, cezai konularda uluslararası işbirliğinin farklı türle-
rinden haberdar olmalarının temini için geçerli nedenler mevcuttur.
Bu türlerden birinin seçilmesi geniş ölçüde suçun türüne, cezai sü-
recin gerekliliklerine, özellikle de söz konusu delilin sunulmasına ve
failin şahsiyetine dayanmaktadır; seçimin temel etkisi hükmün veya
tedbirin yapısı ve infazı üzerinde olur.
Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi (1957) (SİDAS), Ceza
İşlerinde Karşılıklı Adli Yardım Avrupa Sözleşmesi (1959) (CİKA-
YAS) ve Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupa
Sözleşmesi’nin (1970) imzaya açılmasıyla, Konsey işbirliğinin ilk üç
yöntemi için ortak bir adli sistem kurmuştur.
Çalışmamızda inceleme konusu yapılan Sözleşmenin amacı ise
dördüncü ve beşinci işbirliği yöntemlerinde benzer bir sistem oluştur-
maktır: ceza kovuşturmalarının aktarılması ve yargılamanın çokluğu-
nun düzenlenmesi.